سر درد یکی از بیماری‌های بی‌خطر است که در اغلب افراد مشاهده می‌شود. اما نوع میگرنی آن بسیار دردناک‌تر است. به‌طور کلی سردردها به شکل‌های متفاوت و به دلایل گوناگون در هر فرد رخ می‌دهد.
در اغلب مواقع میگرنی بسیار شدید و با حالت‌هایی مانند تهوع و استفراغ همراه‌اند. این نوع سردرد همانند دیگر بیماری‌ها درمان‌های مخصوص به خود را دارد که در ادامه بیشتر در خصوص سردرد میگرنی و درمان آن توضیح خواهیم داد.
آشنایی با سردرد میگرنی
همانطور که گفته شد سردردها به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود و عارضه‌های مختلفی را نیز به همراه خواهند داشت. یکی از انواع سردردهایی که در اغلب مواقع به‌صورت خیلی شدید در فرد ایجاد می‌شود «میگرن» است. این نوع بیماری به‌صورت مکرر و خیلی دردناک در افراد نمایان می‌شود.
دردهایی که در میگرن ایجاد می‌شود، می‌تواند ساعت‌ها و حتی چند روز ادامه داشته باشد. همچنین بر اساس تحقیقاتی که در این خصوص انجام شده، نشان می‌دهد که این نوع سردرد در اغلب مواقع در یک طرف سر ایجاد شده که به‌صورت کاملا دردناک ظاهر می‌شود.
معمولا افرادی که دچار این عارضه می‌شوند، در طیف سنی 15 تا 55 سال هستند. همچنین مشاهدات انجام شده در این خصوص، نشان می‌دهد که سر درد میگرنی افراد پس از 55 سالگی بهبود می‌یابد.
انواع میگرن را بشناسید
انواع میگرن مبتنی بر هاله
-
میگرن با هاله
به عنوان هشدار برای بسیاری از بیماران عمل می‌کند و نشانه میگرن است. هاله با اختلالات حسی مختلفی مشخص می‌شود که شامل موارد زیر است:
- افکار گیج کننده
- لکه‌های دیداری درخشان
- خطوط زیگزاگ
- لکه‌های کور یا حتی از دست دادن موقتی بینایی
-
میگرن بدون هاله
همانطور که از نامش پیداست، در این گروه، بیمار هیچگونه اختلال در هاله یا احساس تجربه نمی‌کند. تقریبا بیشتر افراد میگرن را بدون هیچگونه اختلال حسی یا هاله‌ای تجربه می‌کنند.
با این وجود، حتی در میگرن‌های بدون هاله، فرد دچار حمله یا شروع حمله میگرن می‌شود و یکی دو روز قبل علائم آن را تجربه می‌کند. -
میگرن مزمن
هنگامی که حملات میگرنی بیش از ۱۵ روز در ماه رخ می‌دهد. -
میگرن قاعدگی
وقتی حمله میگرنی به نوعی با الگوی چرخه قاعدگی مرتبط باشد. -
میگرن همی پلژی
وقتی میگرن به طور موقت یک طرف بدن را ضعیف می‌کند. -
میگرن شکمی
حمله میگرنی را به اختلال عملکرد روده و شکم مرتبط می‌کند.
عوامل مؤثر بر ایجاد سردرد میگرنی
سردرد میگرنی را نمی‌توان به عنوان نشانه‌ای از بیماری‌های دیگر تلقی کرد؛ چراکه خود به عنوان یک بیماری شناخته می‌شود. پزشکان تا به امروز علت دقیق بروز آن را نیافته‌اند. بر اساس مطالعاتی که در این خصوص انجام شده، وجود این سردرد به دلیل تغییراتی‌ست که در مغز به وجود می‌آید. همچنین این نوع سردرد به‌صورت ارثی نیز ایجاد می‌شود.
علاوه بر این موارد، بسیاری از عوامل دیگر مانند:
- نور
- خستگی
- تغییرات آب‌وهوایی
می تواند در بروز سردرد میگرنی بسیار مؤثر واقع شود. اگر بخواهیم به‌صورت علمی دلیل ایجاد میگرن را برای شما بیان کنیم، باید بگوییم که سلول‌های عصبی پیش‌فعال، سیگنال‌هایی را ارسال کرده که این امر سبب فعال شدن عصب سه قلو خواهد شد.
این عصب احساس‌هایی را در صورت و سر ایجاد خواهد کرد. فعال شدن این عصب باعث آزاد شدن برخی از مواد شیمیایی از قبیل سروتونین و ژن کلسیتونین (CGRP) می‌شود. به همین ترتیب CGRP سبب تورم رگ‌های خونی در مغز شده و در نهایت این امر موجب احساس سردرد در فرد می‌شود.
علائم و نشانه‌های معمول سر دردهای میگرنی
- سر درد ضربان دار و مبهم
- درد پیش رونده
- ممکن است یک طرفه، وسط، اطراف، جلوی سر، دو طرفه یا حتی کل سر باشد
- حساسیت به نور،صدا و بو
- تهوع، استفراغ و دل درد
- از دست دادن اشتها
- رنگ پریدگی
- خستگی
- سرگیجه
- تاری دید
- اسهال
- احساس سرما یا گرمای زیاد و به ندرت تب
علائم میگرن معمولا حدود چهار ساعت طول می کشد اما با دارو می توان مدت آن را به نیم ساعت هم کاهش داد. البته انواع شدید میگرن می تواند تا سه روز بیمار را درگیر خود کند.
تشخیص میگرن
اگر میگرن یا سابقه خانوادگی میگرن دارید، پزشک متخصص در درمان سردرد احتمالاً میگرن را براساس سابقه پزشکی، علائم و معاینه جسمی و عصبی تشخیص می‌دهد.
اگر وضعیت شما غیرمعمول، پیچیده یا ناگهانی شدید شود، آزمایشات برای رد سایر دلایل درد شما ممکن است شامل ام آر آی باشد. در اسکن MRI از یک میدان مغناطیسی قدرتمند و امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق از مغز و عروق استفاده می شود.
اسکن MRI به پزشکان کمک می‌کند تومورها، سکته‌ها، خونریزی در مغز، عفونت‌ها و سایر شرایط مغز و سیستم عصبی را تشخیص دهند.
درمان‌هایی برای میگرن وجود دارد؟
درمان دارویی
-
داروهای بدون نیاز به نسخه
ترکیبی از مسکن‌ها و ضد التهاب‌ها می‌تواند کمک کند: آسپرین، ناپروکسن سدیم، ایبوپروفن، استامینوفن. برخی از این داروها به صورت ویژه برای التیام میگرن فرموله شده‌اند. با این حال استفاده بیش از حد ممکن است سردرد را بدتر کند و یا منجر به زخم و دیگر مشکلات دستگاه گوارشی شود. -
تریپتان
تریپتان، شایع‌ترین دارویی که برای میگرن تجویز می‌شود، و اگر همان ابتدای حمله میگرنی استفاده شود بیشترین تاثیر را می‌گذارد. تریپتان‌های شایع شامل Amerge, Axert, Frova, Imitrex, Maxalt, Relpax, Treximet و Zomig هستند. افرادی که فشار خون بالا، ناراحتی قلبی، سکته مغزی را تجربه کرده‌اند نمی‌توانند تریپتان استفاده کنند. به دلیل فعل و انفعالات جدی مواد با یکدیگر، حتما با پزشک خود درباره دیگر داروهایی که استفاده می‌کنید صحبت کنید. از جمله داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج. عوارض جانبی تریپتان ها شامل حالت تهوع، سرگیجه، بی حسی، و درد قفسه سینه می‌شود. -
ارگوتامین
اگر تریپتان ها باعث التیامتان نشدند، ممکن است پزشکتان دی هیدرو گوتامین یا ارگوتامین را به شکل قرص، اسپری بینی یا تزریق تجویز کند. این داروها رگ‌های خونی را تنگ می‌کند و می‌تواند باعث تهوع، سرگیجه، درد عضلانی، و یا مزه‌ی بد در دهان شود. معمولا آنها به اندازه تریپتان تاثیر گذار نیستند و همچنین ممکن است با برخی داروها فعل و انفعالات ایجاد کنند.بعد از درمان دو یا سه سردرد، از خود چند سوال ساده بپرسید. آیا التیامی که به دنبالش بودید دریافت کردید؟ اگر نه، باید از پزشک خود بخواهید داروهای جایگزین تجویز کند. مطمئن شوید که داروها را در همان ابتدای حمله میگرنی استفاده می‌کنید حداقل در دو ساعت اولیه احساس درد.
محدودیت های استفاده از دارو
استفاده بیش از حد داروها گاهی باعث سردردهای مزمن می‌شود. هر هفته نباید بیش از دو مرتبه داروهای تجویز شده را استفاده کنید. می‌توانید با کاهش تدریجی و قطع دارو از سردردهای مزمن خلاص شوید. داروهای مسکن تنها باید زمانی مورد استفاده قرار بگیرند که دیگر داروها در التیام درد شکست خورده باشند. چون استفاده از این داروها نوعی عادت در ادامه‌ی مصرف توسط بیمار بوجود می‌آورد. -
داروهای پیشگیری
اگر میگرن مرتب اتفاق بیوفتد یا خیلی شدید باشد، ممکن است برای پیشگیری از آن نیاز پیدا کنید هر روز دارو مصرف کنید. گاهی داروهای ضد فشار خون به این منظور تجویز می شوند. آنها عبارتند از مسدود کننده‌های بتا و مسدود کننده‌های کانال کلسیم. چندین نوع از داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج هم می‌توانند به عنوان پیشگیری کننده از میگرن استفاده شوند. حتی بوتاکس را که معمولا برای از بین بردن چین و چروک استفاده می‌شود می‌تواند در بعضی افراد مانع حملات میگرنی شود.
درمان بیوفیدبک
بیوفیدبک و تمرین آرامش بخش نیز می توانند التیامی که داروها دارند را به فرد میگرنی بدهند. بیوفیدبک با استفاده از یک مانیتور به شما آموزش می دهد شروع تنش عضلانی و تغییر دمای بدن که نشانه‌های استرس هستند را تشخیص دهید.
درمان طب سوزنی
طب سوزنی یک روش قدیمی چینی است که با فرو کردن سوزن‌های بسیار باریک به نقاط مشخصی از بدن باعث ایجاد تعادل انرژی در بدن می‌شود. بعضی تحقیقات نشان داده طب سوزنی باعث می‌شود مغز مواد شیمیایی آزاد کند که روی درد تاثیر می‌گذارند. با این حال، مطالعات در مورد اثر طب سوزنی برای علائم میگرن پیچیده شده است.
مراقبت‌هایی جهت درمان و پیشگیری از سردرد میگرنی
اگر شما به‌صورت مکرر دچار سردردهای میگرنی می‌شوید، بهتر است قبل از احساس درد، پیشگیری‌های لازم را در این خصوص انجام دهید. در ادامه داروهای مؤثر در این زمینه را برای شما ذکر خواهیم کرد:
- مصرف داروهای ضد افسردگی
- کوآنزیم Q10
- استفاده برخی از داروهای گیاهی مانند گل سرخ
- استفاده از مکمل‌هایی مانند ویتامین B12
و بسیاری از موارد دیگر می‌تواند در زمینه پیشگیری و درمان سردردهای میگرنی مؤثر واقع شود. اما این نکته را به یاد داشته باشید که داروهای ذکر شده نباید خودسرانه مصرف شود. در واقع باید تحت نظر پزشک متخصص مصرف کنید که عارضه و خطری نداشته باشد.
کلام آخر
سردردها به دلایل و شکل‌های متفاوتی در افراد ایجاد می‌شود که یکی از انواع دردناک آنها، سردرد میگرنی است. علت ایجاد سردردهای میگرنی تا به امروز مشخص نشده است. این بیماری در اغلب مواقع به‌صورت ارثی در افراد رخ می‌دهد. پزشکان با توجه به تحقیقاتی که در این خصوص انجام داده‌اند، دریافتند که به دلیل التهابات رگ‌هایی که در مغز ایجاد می‌شود، سردردهای شدیدی احساس می‌شود.
درمان در کلینیک درد راد با استفاده از برخی از داروها و روش‌های درمانی با برنامه، توانسته‌اند از روند این دردهای مکرر جلوگیری کنند. اگر شما در ماه دچار این نوع سردرد می‌شوید، بهتر است پیشگیری‌های لازم را با استفاده از ویتامین‌های مکمل یا نوشیدن آب زیاد انجام دهید.