نقاط ماشه ای یا تریگر پوینت (به انگلیسی: Trigger point) یک ناحیه خاص در ماهیچه اسکلتی یا فاسیای عضلانی است که در لمس حساس بوده، به نحوی که اعمال فشار روی آن قسمت منجربه حساسیت در همان ناحیه یا درد ارجاعی می‌گردد.
درد ارجاعی دردی است که در قسمت دیگری از بدن نسبت به ناحیه اصلی خود حس می‌شود.
نقاط ماشه ای از طریق لمس باندهای سفت، چسبندگی یا گره‌های کوچک (ندول) در ماهیچه تشخیص داده می‌شوند.
این نقاط در موارد سندرم درد میوفاسیال و فیبرومیالژی دیده می‌شوند.
در فیبرومیالژی، نقاط حساس گسترش یافته و بنابراین عضلات بیشتری را در نواحی مختلف درگیر می‌کند. عده‌ای معتقدند که سندرم‌های درد میوفاسیال جزئی از فیبرومیالژی باشند.
سندرم درد میوفاسیال و فیبرومیالژی از طریق تست‌های آزمایشگاهی یا الکترومیوگرافی قابل تشخیص نیستند.
این دو همانند بورسیت‌ها، تاندونیت‌ها و اختلالات مربوط به آسیب‌های دیسک بین مهره‌ای به عنوان روماتیسم غیر مفصلی شناخته می‌شوند. در روماتیسم غیر مفصلی، عناصر بافت نرم دچار اختلال می‌گردند.
نقاط ماشه ای در چه جاهایی از بدن شکل می‌گیرند؟
نقاط ماشه ای و گره‌های عضلانی می‌توانند در هر جایی از بدن ایجاد شوند.
هر جا که بافت عضلانی وجود داشته باشد، امکان شکل گرفتن ناحیه کوچکی از تنش بافتی وجود دارد که می‌تواند به یک نقطه ماشه‌ای تبدیل شود.
ناحیه‌هایی از بدن که نقاط ماشه ای معمولاً در آنها بیشتر بروز می‌کنند عبارتند از:
- عضلات ذوزنقه‌ای فوقانی در هر دو طرف گردن که درست بالای شانه‌ها قرار دارند.
- عضلات مربعی کمری که در پایین کمر قرار دارند.
- همسترینگ‌ها
- عضلات پشت ساق
- در امتداد نوار ایلیوتیبیال
نقاط ماشه‌ای می‌توانند در هر جایی از بدن شکل بگیرند، و اگر تعدادشان بیش از حد زیاد باشد، ممکن است فرد دچار درد مزمن و سندرم درد میوفاسیال شود.
انواع نقاط ماشه ای
همه نقاط ماشه ای یکسان نیستند و علت، علایم بالینی و روش درمانی آنها می تواند بسته به نوع نقطه ماشه ای متفاوت باشد.
دانش و توانایی شناسایی انواع نقاط ماشه ای می تواند به تسکین علائم درازمدت کمک کند.
انواع مختلف نقاط ماشه ای عبارتند از:
- فعال: متداول‌ترین نوع نقطه ماشه ای میباشد. نقاط ماشه ای فعال ممکن است درد را به دیگر مناطق بدن انتشار دهند.
(به طور معمول باعث درد در حالت استراحت می شود،همیشه منحصر به فرد است، حرکات را محدود می کندو موجب ضعف عضلانی می شود)
- نهفته: نقاط ماشه ای نهفته درد را منتشر نمی‌سازند، فقط در هنگام لمس شدن دردناک خواهند بود، در غیر این صورت ممکن است تمام ویژگی های بالینی یک نقطه فعال را داشته باشد.
- اولیه: یک نقطه ماشه مرکزی است که به‌طور مستقیم توسط فشار حاد یا مزمن و یا حرکات تکراری بیش‌ازحد در عضلات فعال می‌شود.
- همراه: این نقطه ماشه‌ای هم‌زمان با یک نقطه ماشه ای در عضله دیگر فعال می‌شود.
- ضمیمه‌ای: در محل اتصال عضله ایجاد می‌شود و در اثر تنش حاصل از ننقاط ماشه ای مرکزی به وجود می‌آید.
- مرکزی: این نوع نقطه ماشه‌ای در نزدیکی مرکز فیبرهای عضلانی واقع شده است.
- اصلی: مسئول فعال شدن یک یا چند نقطه ماشه ای اقماری است، زمانی که غیرفعال شود سایر ننقاط ماشه ای اقماری آن نیز غیرفعال می‌شوند.
- اقماری: نقطه ماشه‌ای مرکزی است که توسط نقطه ماشه‌ای اصلی فعال می‌شود.
علائم و عوارض نقاط ماشه ای
- درد عضلانی که هنگام حرکت تشدید می شود.
- اختلال در عملکرد حرکتی
- عدم تعادل عضلانی به دلیل وجود درد
- تغییر رفتار حرکتی در عضله
- کاهش دامنه حرکتی مفاصل
- اسپاسم و انقباض عضلات
- درد در حین تحریک مکانیکی
- مشکلات مفصل گیجگاهی-فکی
- ناهنجاری های قامتی
- درد و وزوز گوش، سرگیجه، گرفتگی سینوس ها، تهوع، سوزش سینه و دردهای قلبی از عوارض نقاط ماشه ای هستند که در برخی مبتلایان دیده می شوند.
دردهای اولیه و ثانویه در نقاط ماشه ای
نقاط ماشه ای اولیه
به مواردی اطلاق می‌شود که با فشار یک درد شدید موضعی و الگوی درد مشخصی را ایجاد می‌نماید.
نقاط ماشه ای ثانویه
فشار آن ناحیه سلول‌های عضلانی اطراف می‌تواند ایجاد تریگر پوینت های خوشه‌ای را نموده و باعث درد وسیع تری شود.
وجود درد ارجاعی(در این حالت با لمس نقطه مذکور درد در نقطه دیگری انتشار پیدا می کند)
کرختی بدن در ساعات ابتدایی روز
تغییر در قدرت عضله آسیب دیده یا در عضلات مربوطه
علل نقاط ماشه ای
- افزایش سن
- آسیب قدیمی در اثر افتادن، فشار یا ضربه دوران تولد
- کمبود تمرین ورزشی- معمولا در افراد بی تحرک۲۸ تا ۵۵ ساله که ۴۵% آن متشکل از آقایان میباشد.
- وضعیت بدنی غلط– الگوی نامتقارن فوقانی و تحتانی (upper and lower crossed pattern) ،
پشت تابدار ( swayback posture) ، وضعیت بدنی غلط هنگام استفاده از تلفن (telephone posture)، نشستن روی زمین به صورت ضربدری(cross-legged sitting) .
- استفاده بیش از حد از عضله و آسیب های ریز مکرر- وزنه برداری
- شرایط های استرسی مزمن، اضطراب، افسردگی
- اختلال خواب
- کمبود ویتامین ها (ویتامین C،D،B) و فولیک اسید و آهن
- مشکلات مفصلی و انعطاف بیش از حد (hypermobility)
احساس این عارضه چگونه است؟
یک گره‌ی عضلانی می‌تواند به صورت مداوم، با احساس تیر کشیدن بر بدن شما بکوبد.
گاهی اوقات، پس از خیره شدن طولانی مدت به کامپیوتر یا صفحه نمایش کامپیوتر، کاملاً به صورت غریزی، گردن یا عضلات شانه‌ی دردناک خود را مالش دهید.
شما یک برآمدگی سخت را در اطراف ناحیه‌ای که مالش می‌دهید، احساس خواهید کرد.
آن چیزی که حس می‌کنید، احتمالاً گره‌ی عضلانی است.گره‌ی عضلانی واقعاً یک پدیده‌ی شایع است.
حتی ممکن است بشنوید که فیزیوتراپیست‌ها یا ماساژ تراپیست‌ها از آن حرف می‌زنند.این وضعیت به این معنا نیست که عضلات شما به معنای واقعی کلمه پیچ یا گره خورده اند.
این وضعیت‌ها ترسناک بوده و در واقعیت با درد بیشتری همراه هستند.
در ذات خود، گره‌های عضلانی شما، نتیجه‌ی فیبرهای عضلانی هستند که کشیده شده و ترمیم می‌شوند.
اما این فیبرها به صورت گره خورده و سخت باقی می‌مانند، که در نتیجه، به حساسیت و تحریک منجر می‌شوند.
گاهی اوقات، وقتی که بر روی آنها فشار می‌آورید، این عضلات هیچ فرقی با عضلات نرمال ندارند. اما در اغلب موارد، برآمدگی‌های نسبتاً سختی احساس می‌شوند.
در موارد دیگر، اینها همان جایی هستند که درد و/ یا سفتی وجود دارند.
رایج ترین عادت های زندگی که باعث فشار عضلات و منجر به نقاط ماشه ای می شوند:
- وضعیت سر جلو
این وضعیت در قسمت پشت و طرفین گردن و پایه جمجمه فشار وارد می کند.
این امر به دلیل نگه داشتن سر در حالت رو به جلو مانند جابجایی گردن در هنگام پیام دادن یا استفاده از لپ تاپ و برای ثابت نگه داشتن سر است.
هنگامی که سر و گردن تراز نباشند، عضلات گردن وزن بیشتری از آنچه که باید را تحمل کرده و متورم می شوند.
- شانه های گرد و قوز کردن
کار با لپ تاپ بر قسمت بالای بدن و گردن در جلو وعضلات موجود در سینه فشار وارد می کند و موجب کوتاه شدن و منقبض شدن آنها می شود.
عضلات قسمت بالایی بیش از حد درگیر می شوند و این خمیدگی باعث تقویت عضلات ستون فقرات می شود.
- خم شدن روی صندلی
چه در مترو نشسته باشید وبا در یک جلسه کاری، احتمالا به صورت خم مینشینید.
اکثر صندلی ها پشت کمر را پر یا از انحنای طبیعی ستون فقرات محافظت نمی کنند زیرا آن ها راست هستند، به همین دلیل می خواهید به جای استفاده از آن به عنوان تکیه گاه، به جلو خم شوید.
- رانندگی طولانی مدت
نگه داشتن بازوها در مقابلتان بر روی فرمان برای رانندگی های طولانی مدت می تواند بر روی قسمت فوقانی کمر فشار وارد کند.
همچنین می تواند عضلات فوقانی بین گردن و شانه را سفت کند، زیرا در طولانی مدت بازوها کوتاه و سفت می شوند.
تشخیص نقاط ماشه ای
هیچ آزمایش خون و یا هیچ روش تصویربرداری برای تشخیص نقطه ماشه ای وجود ندارد؛
با این حال پزشکان می توانند با معاینات، حساسیت ها و درد نقطه ماشه ای تکرار شونده، محل دقیق درد تریگر پوینت را تشخیص دهند.
همنیطور که می دانیم الگوی درد در اثر تحریک نقطه ماشه ای، به صورت موضعی یا در محل دیگری از بدن بروز می کند.
بنابراین توصیف همه این مسائل می تواند به تشخیص بهتر کمک کند و قسمت مهمی از تشخیص پزشک را نحوه شکایت بیمار تشکیل می دهد.
سفتی عضله که به صورت یک نوار کششی از فیبرهای عضلانی به واسطه معاینه بالینی پزشک، قابل لمس است نیز به نوع تشخیص کمک می کند.
سفتی عضله حتی در حالت آرام بودن عضلات نیز مانند تارهای گیتار، از نقطه ماشه ای حساس عبور می کند و به راحتی قابل لمس است.
در اثر کشش محل سفتی عضله، پرش رخ می دهد که نشانه تحریک نقطه ماشه ای و تریگر پوینت است.
به طور کلی معاینات تریگر پوینت توسط پزشک از طریق لمس، می تواند به صورت ایستاده، نشسته یا دراز کشیده انجام شود.
البته باید معایناتی برای دامنه حرکتی و معاینه وضعیتی نیز انجام شود.
اهداف درمانی در بیماران با نقاط ماشه ای شامل موارد زیر می باشد:
- بهبود گردش خون در ناحیه دردناک
- کشش گره های عضلانی
- آزادسازی غشای پیرامون عضله (فاشیا)
اولین قدم در درمان بیماران با نقاط ماشه ای، حذف و یا تعدیل علل زمینه ای آسیب و فشار بر روی عضلات می باشد.
درمان های دارویی در بیماران با درد مزمن عضلات شامل داروهای شل کننده عضلانی و مسکن ها می باشند.
درمان های دارویی :
داروهای مسکن می‌توانند درد را تسکین داده و باعث آرامش عضلات شوند، اما علت زمینه‌ای بیماری را درمان نمی‌کنند.
اگر علت ایجاد نقاط ماشه ای التهاب نباشد و یا علت ایجاد التهاب به‌صورت ریشه‌ای حل نگردد، داروهای ضدالتهابی نیز در درمان شکست خواهند خورد.
داروهایی که برای سندروم نقاط ماشه ای تجویز می‌شوند عبارت‌اند از:
مسکن‌ها: مسکنهای بدون نیاز به نسخه پزشک مثل ایبوپروفن و ناپروکسن در برخی از افراد ممکن است مؤثر باشند.پزشک ممکن است مسکنهای قوی‌تری را برای شما تجویز کند.
داروهای ضدافسردگی: بسیاری از انواع داروهای ضدافسردگی می‌توانند به رفع درد کمک کنند.
داروهای آرام‌بخش: کلونازپام کمک می‌کند تا عضلات تحت تأثیر سندرم نقاط ماشه‌ای ریلکس شوند.
این دارو باید با دقت مصرف شود زیرا باعث خواب‌آلودگی می‌شود و ممکن است بیمار به آن عادت کند.
روش های درمانی غیردارویی موثر در نقاط ماشه ای شامل موارد زیر می باشند:
- طب سوزنی
- روش های درمانی دستی (منوال تراپی)
- ماساژ
- درای نیدلینگ
- مدالیته های فیزیوتراپی مانند اولتراسوند ، تنس (TENS) و یا دیاترمی
- گرما درمانی یا سرما درمانی
- تکنیک ها و ورزش های کششی عضلات
- تزریق موضعی داروهایی مانند کورتیکواسترویید، سالین و یا داروهای بی حسی داخل نقاط ماشه ای
درمان های فیزیوتراپی :
فیزیوتراپی با استفاده از متدهای درمانی مانند الکتروتراپی ، تمرین درمانی و منوال تراپی به درمان نقاط ماشه ای کمک می کند.
درمان با متدهای الکترروتراپی بخصوص اولتراسوند سبب افزایش جریان خون موضعی و عمومی و کاهش درد می شود.
انجام تکنیک های درمان دستی و ماساژ نیز می تواند به تسکین درر بیمار کمک زیادی بکند.
تمرینات کششی که توسط فیزیوتراپیست تجویز می شود دامنه حرکتی عضلات را بهبود می بخشد و به کاهش احساس درد کمک می کند.
بیمار می تواند تمرینات فیزیوتراپی در منزل را نیز تحت نظر فیزیوتراپیست خود انجام دهد.
در صورت وجود درد شدید عضلانی که مانع از انجام فعایت های طبیعی فرد می شود تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی و داروهای بی حس کننده توسط پزشک توصیه می شود.
برای بهبود مشکلات روحی ایجاد شده ناشی از مزمن شده بیماری و احساس درد همیشگی مشاوره با روان شناس و جلسات روان درمانی بسیار موثر است.
تزریق در نقاط ماشه ای چیست؟
تزریق در نقاط ماشه ای ممکن است درد مزمن عضلانی مربوط به نقاط ماشه ای میوفاشیال را درمان کند. میوفاشیال دسته های بسیار حساسی از رشته های محکم عضله هستند.
درمان شامل تزریق دارو به طور مستقیم در نقاط ماشه ای میوفاشیال می شود. پزشک بهترین نوع دارو را بر اساس شدت و علت درد تعیین می کند.
تزریق نقاط ماشه ای می تواند شامل:
- بی حسی موضعی مانند لیدوکائین باشد که گیرنده های درد را در ماهیچه ها مسدود می کند.
- کوروتیکواستروئید که التهاب را در ماهیچه و بافت پیوندی اطراف عصب کاهش می دهد.
- سم بوتولینوم A (بوتاکس)، که در مسیر های پیام رسانی عصبی مداخله می کند و از انقباض عضله جلوگیری می کند.
در طی درمان، پزشک سوزن های کوچکی را در نقاط ماشه ای میوفاشیال وارد و دارو را تزریق می کند.
در هنگام وارد شدن سوزن، افرادی که ماهیچه های سفتی دارند ممکن است احساس شکستگی داشته باشند. این حس معمولا زمانی که ماهیچه به حالت استراحت در می آید، فروکش می کند.
کاربردهای متداول تزریق در نقاط ماشه ای
در این بخش عارضه‌های شایعی را معرفی می‌کنیم که تزریق در نقاط ماشه ای برای درمان آنها کاربرد دارد.
سردرد تنشی
سردرد تنشی معمولاً سردرد منتشر خفیف تا متوسطی است که اغلب بیماران آن را به صورت نواری توصیف می‌کنند که محکم دور سر بسته شده است.
سردرد تنشی شایع‌ترین نوع سردرد است که علل بروز آن هنوز به درستی شناخته نشده است.
گرفتگی عضلات
منظور از اسپاسم و گرفتگی عضلات انقباض شدید و غیرارادی عضلات و شل نشدن آنها است. اسپاسم عضلانی عارضه‌ی بسیار شایعی است و هر عارضه‌ای را می‌تواند درگیر کند.
معمولاً بخشی از عضله یا تمام آن یا چند عضله‌ی یک گروه عضلانی دچار اسپاسم می‌شود.
گرفتگی عضلات ران، ساق پا، قوس کف پا، دست، بازو، شکم و گاهی اوقات عضلات کشیده شده در امتداد قفسه سینه شایع‌تر از اسپاسم بقیه عضلات است.
شدت گرفتگی عضلات از انقباض‌های خفیف تا درد شدید متغیر است. زمانی که عضله‌ی گرفته را لمس می‌کنید، عضله سفت‌تر از حالت عادی به نظرتان می‌رسد یا این که پیچیدگی و انقباض آن را کاملاً حس می‌کنید.
گرفتگی عضله می‌تواند از چند ثانیه تا ۱۵ دقیقه طول بکشد و عضله گاهی چند بار قبل از برطرف شدن اسپاسم می‌گیرد.
فیبرومیالژی
فیبرومیالژی یکی از مشکلات شایع عصبی است که حساسیت به لمس و درد فراگیری را ایجاد می‌کند. درد و حساسیت به لمس معمولاً حالت رفت و برگشتی دارد و سراسر بدن را درگیر می‌کند.
بیماران مبتلا به این عارضه‌ی مزمن و بلندمدت عموماً خستگی شدیدی را حس می‌کنند و دچار اختلالات خواب می‌شوند.
پزشکان فیبرومیالژی را بعد از یک معاینه‌ی دقیق تشخیص می‌دهند.
درصد شیوع فیبرومیالژی در زنان بالاتر از مردان است. عارضه غالباً در دوران میانسالی شروع می‌شود، هرچند احتمال بروز آن در دوران نوجوانی و سالمندی نیز وجود دارد.
ابتلا به بیماری‌های روماتیسمی، یعنی بیماری‌های درگیر کننده‌ی مفاصل، عضلات و استخوان‌ها، از قبیل آرتروز، لوپوس، آرتریت روماتوئید یا اسپوندیلیت آنکیلوزان خطر دچار شدن به فیبرومیالژی را افزایش می‌دهد.
سندرم درد میوفاسیال
سندرم درد میوفاسیال ( MPS) به درد و التهاب عضلات یا بافت‌های بدن اشاره دارد.
درد میوفاسیال عارضه‌ای مزمن و دردناک است که فاسیا، یعنی بافت پیوندی پوشش دهنده‌ی عضلات را درگیر می‌کند.
سندروم درد میوفاسیال ممکن است فقط بر یک عضله یا یک گروه عضلانی اثر بگذارد. دردی که برخی بیماران حس می‌کنند، در همان نقطه‌ی قرارگیری مولد درد میوفاسیال نیست.
متخصصین معتقدند که نقاط ماشه ای در محل اصلی آسیب‌دیدگی یا کشیدگی تشکیل می‌شود که به نوبه‌ی خود به احساس درد در دیگر نقاط بدن دامن می‌زند.
این نوع درد به درد ارجاعی موسوم است.
علائم درد میوفاسیال معمولاً شامل درد عضلانی و نقاط “حساس” یا “ماشه‌ای” می‌شود. فعالیت یا استرس درد را تشدید می‌کند.
بیماران مبتلا به سندروم درد میوفاسیال، علاوه بر درد موضعی یا ناحیه‌ای دچار افسردگی، خستگی مزمن و اختلال‌های رفتاری نیز می‌شوند.
کمر درد
درد کمر و پایین کمر از درد سنگینی که به تدریج بروز می‌یابد تا درد مداوم، تیز یا ناگهانی که پایین کمر حس می‌شود، متغیر است.
متاسفانه تقریباً همگی ما در مرحله‌ای از زندگی خود دردی را در کمرمان حس می‌کنیم که از کمر رو به پایین در باسن و گاهی اوقات در یک یا هر دو پا منتشر می‌شود.
از شایع‌ترین علل رگ به رگ شدن کمر می‌توان به کار بدنی سنگین، بلند کردن اشیاء سنگین یا هل دادن و کشیدن وسایل، خم شدن یا چرخیدن به روش نامناسب و ایستادن طولانی مدت در یک وضعیت اشاره کرد.
گردن درد
گردن درد عارضه‌ی شایعی است که بیماری‌ها و اختلال‌های مختلفی به آن دامن می‌زند و می‌تواند هر یک از بافت‌های گردن را درگیر کند.
بیماری دیسک دژنراتیو، کشیدگی گردن و آسیب‌دیدگی‌هایی مانند رگ به رگ شدن (ویپلش) گردن، فتق دیسک یا تحت فشار قرار گرفتن عصب باعث گردن درد می‌شود.
عفونت‌های شایعی مانند عفونت ویروسی گلو که منجر به ورم غده لنفاوی می‌شود، نیز می‌تواند عامل گردن درد باشد.
گردن درد گاهی پی‌آمد عفونت‌های نادری مانند سل گردن، عفونت مهره‌های گردن (استئومیلیت یا عفونت استخوان و التهاب عفونی دیسک گردن) و مننژیت است، البته مننژیت غالباً با سفتی و خشکی گردن همراه است.
گردن درد از ابتلا به عارضه‌هایی مانند فیبرومیالژی و پلی میالژی روماتیکا نشأت می‌گیرد که مستقیماً بر عضلات گردن اثر می‌گذارد.
به علاوه وضعیت نامناسب گردن هنگام خوابیدن و گذاشتن سر روی بالش نیز به گردن درد دامن می‌زند.
گردن درد معمولاً با احساس درد و سنگینی در گردن همراه است. حرکت دادن گردن یا چرخاندن سر گاهی موجب تشدید درد گردن می‌شود.
بعضی موارد گردن درد با علائم دیگری مانند بی‌حسی، گزگز، حساسیت به لمس، درد تیز و تیر کشنده، احساس گرفتگی، دشواری در بلع، نبض زدن، شنیدن صدای فش فش در سر، گیجی و ورم غدد لنفاوی همراه است.
روش های جلوگیری از نقاط ماشه ای
با انجام برخی راهکارها می توان از بروز تریگر پوینت جلوگیری کرد که در زیر به آنها اشاره شده است:
عضلات بدن به گونه ای طراحی نشده اند که برای مدت طولانی منقبض یا ثابت باقی بمانند. در سنین مختلف سعی کنید نحوه صحیح فعالیت یا ورزش را یاد بگیرید تا بدن سالمتری داشته باشید.
همچنین به یاد داشته باشید که اجسام سنگین را با احتیاط بیشتری بلند کنید تا از آسیب دیدن عضلات و ماهیچه های خود جلوگیری نمایید.
کارهای روزانه خود را با سرعت بیش از اندازه زیاد انجام ندهید. استراحت های کوتاه مدت و منظم داشته باشید.
به ویژه اگر در ناحیه عضلات و ماهیچه های خود احساس خستگی دارید، حتماً به آنها استراحت بدهید.
روش های یوگا و مدیتیشن را برای شل کردن و ریلکس کردن عضلات خود به خوبی یاد بگیرید و تمرین کنید. در صورت نیاز حتماً زمانی را به ریلکس کردن عضلات خود اختصاص دهید.
در هنگام نشستن، مطالعه، استفاده از کامپیوتر، رانندگی یا تلفن در وضعیت صحیح ارگونومی بدن قرار بگیرید.
به یاد داشته باشید که صحیح نشستن تأثیر بسیار زیادی در عدم ابتلا به درد های ماشه ای یا تریگر پوینت دارد. همچنین دقت کنید به مدت طولانی در یک حالت نمانید.
چنانچه در بدن خود درد ماشه ای احساس می کنید، یک مدت دقت کنید که چه حالت ها و حرکت هایی این وضعیت را تشدید می کند و باعث تحریک درد شما می شود.
کم کم این حالت ها را تغییر دهید و حالت های صحیح را جایگزین کنید و یا در صورتی که مجبور نیستید از انجام این فعالیت ها بپرهیزید.
گرما می تواند در بهبود اکثر دردها مؤثر واقع شود، برای درد ماشه ای نیز می توانید عضله مورد نظر را با استفاده از یک پوشش مناسب بپوشانید و از قرار گرفتن آن عضو بدن در معرض هوای سرد جلوگیری نمایید.
به این طریق می توانید درد ماشه ای را در طول زمان تسکین دهید و یا آن را درمان نمایید.
اگر لازم است رژیم غذایی خود را اصلاح نمایید، آن را تحت نظر پزشک تغییر دهید.
جایگزین کردن موادی که ارزش غذایی بالایی دارند، می تواند روند بهبود شما را تسریع بخشد و مواد غذایی و ویتامین هایی که برای بهبود درد شما لازم است را به بدن شما برساند.