
میوپاتی (Myopathy) یا ماهیچهآسیبی بیماری عضلانی به هر دلیلی است که در آن عضلات عملکرد خود را از دست میدهند. نتیجه میوپاتی ضعف عضلانی است.
میوپاتی یا “بیماری عضله” نوعی اختلال عصبی عضلانی است که در اثر آسیب به فیبرهای عضلانی ایجاد می شود و باعث ضعف عضلات و اختلال در عملکرد آن می شود.
علائم دیگر میوپاتی ممکن است شامل گرفتگی عضلات ، سفتی و اسپاسم باشد. میوپاتی را می توان به ارث برد یا اکتساب کرد. بیشتر میوپاتی های ارثی شرایط پیشرونده مزمن آهسته هستند.
برخی از داروها می توانند باعث ایجاد میوپاتی سمی شوند ، مانند الکل ، استروئیدها و سوء مصرف مواد.
درمان کاردرمانی در مرکز تخصصی درمان میوپاتی باعث تقویت قدرت عضلات ، شل شدن عضلات سفت و دستیابی به فعالیت های روزمره می شود.
به بیماری های ماهیچه به هر علتی که باشد میوپاتی گفته می شود. در برخورد با بیمار میوپاتیک باید به موارد زیر از پرسیده می شود:
- ضعف (Weakness) عضلانی
- خستگی پذیری(Fatigability)
- آتروفی عضلانی
- هیپرتروفی عضلانی
- چهره ی میوپاتیک
- افتادگی پلک ها
- اختلال در بلع و تکلم
- میوتونی (طولانی شدن زمان انبساط فیزیولوژیک)
- درد
- گرفتگی عضلانی (Cramp)
- دوبینی
- اختلال در راه رفتن
- کاهش یا از بین رفتن رفلکس ها
- تغییر شکل تنه و اندام ها
- مصرف بعضی از داروها مثل استاتین ها
علت بیماری میوپاتی
بصورت کلی دو گروه از بیماری ها سبب بروز میوپاتی می شوند
- بیماری های ژنتیکی
بیماری های ژنتیکی همانند دیستروفی ماهیچه (دیستروفی یا دش پروردگی به هر نوع اختلال رشدی در موجودات، بافت ها و اندام های زنده در اثر سوء تغذیه و نبود مواد غذایی گفته می شود)
- بیماری های اکتسابی
بیماری های اکتسابی همانند التهاب بافت همبند و عوارض کورتیکوستروئیدها (التهاب بافت همبند یا درماتومیوزیت به انگلیسی Dermatomyositis به تغییرات تخریبی ر پوست و عضلات گفته می شود)
همان طور که اشاره شد برخی از میوپاتی ها ژنتیکی بوده و از والدین به کودکان منتقل می شوند و برخی دیگر می توانند به دلیل بیماری خود ایمنی، اختلالات متابولیکی و اکتسابی باشند.
برخی از میوپاتی ها پایدار هستند اما انتظار می رود که برخی دیگر به مرور زمان شدیدتر و بدتر شوند.
بیشتر بخوانید : دردهای عصبی عضلانی یا سندرم فیبرومیالژیا
انواع میوپاتی
انواع میوپاتی عبارتند از میوپاتی ارثی، میوپاتی مادرزادی و میوپاتی اکتسابی.
بیماری میوپاتی مادرزادی یعنی میوپاتی که فرد با آن متولد میشود.
اعتقاد بر این است که بسیاری از این شرایط ارثی است یا از طریق ژنتیک از طریق خانوادهها منتقل میشود.
در حالی که علائم میوپاتی مادرزادی غالباً از سنین بسیار پایین آغاز میشود، اما همیشه اینگونه نیست.
گاهی اوقات یک بیماری پزشکی ارثی شروع به ایجاد علائم نمیکند تا زمانی که فرد یک نوجوان یا حتی بزرگسال باشد.
-
میوپاتی ارثی
انواع میوپاتی ارثی شامل موارد زیر است که در ادامه هر کدام را بررسی میکنیم.
- میوپاتی میتوکندری:میوپاتی میتوکندری ناشی از نقص در میتوکندری است؛ میتوکندری بخش تولید کننده انرژی سلول ها است. این بیماری دارای ضعف عضلانی است؛ اما، علائم دیگری نیز دارد.اختلالات میتوکندری معمولا بر سایر اندام ها مانند قلب، مغز و دستگاه گوارش تاثیر می گذارد. بیماری های این گروه میتواند ناشی از جهش های ژنی با سابقه خانوادگی یا بدون سابقه باشد.
- میوپاتی متابولیکنقص در ژن هایی که برای عملکرد و حرکت طبیعی ماهیچه ها فعالیت می کنند، باعث ایجاد چنین مشکلی می شود.
- میوپاتی نمالین
-
بیماری میوپاتی مادرزادی
انواع میوپاتی مادرزادی شامل موارد زیر است که در ادامه هر کدام را بررسی میکنیم.
- میوپاتی هسته مرکزی
- دیستروفی عضلانی
- میوپاتی هسته مرکزی
این یک میوپاتی ارثی است که بیماری هسته مرکزی نیز نامیده میشود و باعث ضعف، مشکلات استخوانی و واکنش شدید به برخی داروها میشود.
شدت این بیماری متفاوت است، باعث ضعف عمیق در برخی از افراد و فقط ضعف خفیف در برخی دیگر میشود.
میوپاتی مادرزادی همچنین با تاخیر حرکتی در رشد و گاهی اوقات، ناهنجاریهای صورت یا اسکلت مشخص میشود.
-
میوپاتی اکتسابی
انواع میوپاتی اکتسابی شامل موارد زیر است که در ادامه هر کدام را بررسی میکنیم.
- میوپاتی التهابی / خودایمنی
- میوپاتی سمی
- میوپاتی غدد درون ریز
- میوپاتی عفونی
- میوپاتی ثانویه به عدم تعادل الکترولیتها
- میوپاتی التهابی / خودایمنی
این حالت زمانی اتفاق میافتد که بدن به خود حمله کرده و باعث تحلیل رفتن عضلات یا اختلال در عملکرد شود.
میوپاتی که با التهاب در عضله یا در نزدیکی آن مشخص میشود، شامل پلی میوزیت، درماتومیوزیت، سارکوئیدوز، لوپوس و آرتریت روماتوئید است.
علائم میوپاتی
علائم مشترک انواع میوپاتی به شرح زیر است:
- ضعف عضلانی.
- خستگی مزمن، حتی در اثر راه رفتن یا ایستادن.
- زمین خوردن یا سکندری خوردن مکرر.
- مشکلات تنفسی یا بلع.
انواع میوپاتی، بهجز علائم فوق، علائم خاص خود را نیز دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
- پلیمیوزیت
به سختی بلند شدن از حالت نشسته؛
مشکل در بلند کردن اشیاء یا بردن دست بالای سر
ابتلا به عارضههایی مانند آرتریت، ضربان قلب غیرعادی و نارسایی احتقانی قلب.
- درماتومیوزیت
راش پوستی؛
کاهش وزن؛
تب خفیف؛
حساسیت به نور
رسوب کردن کلسیم زیر پوست و ایجاد تودههای سفت زیرپوستی.
- میوزیت جسم انکلوزیونی
ضعف مچ و انگشتان دست
به سختی انجام دادن کارهایی مانند بستن دکمهها، گرفتن یا فشردن اشیاء در دست.
تشخیص میوپاتی
برای تشخیص میوپاتی، پزشک پیشینه پزشکی بیمار را بررسی می کند، آزمایشات جسمانی انجام می دهد و قدرت عضله را آزمایش می کند.
ابزارهایی دیگری، همانند مواردی که بعدا توضیح داده می شوند، احتمالا برای کمک به تایید و قطعی کردن تشخیص نوع میوپاتی که علائم شما را ایجاد کرده است نیز استفاده بشوند.
- آزمایش خون
پزشک برای بررسی بالا رفتن سطح موادی به نام کریتین کیناز از تست خون استفاده می کند. کریتین کیناز زمانی که رشته ای ماهیچه ای تخریب می شوند، به داخل جریان خود رها می گردند.
بالا رفتن سطح این ماده احتمالا به معنی داشتن میوپاتی التهابی می باشد.
سطح کریتین کیناز معمولا در مبتلایان به تخریب عضلانی و دیستروفی بالا می باشد اما به ندرت در مبتلایان به میوزیت داخل بدنی بالاست یا حتی نرمال هم نیز می تواند باشد.
- انواع قوز کمر(گوژپشتی ساختاری و وضعیتی) و راههای درمان
آزمایش خون به تنهایی تشخیص قطعی را فراهم نمی کند و تست های دیگری نیز لازم است. پزشک شاید برای تست آنتی بادی های مرتبط با تخریب عضلانی نیز خون را آزمایش کند.
- نمونه برداری عضلانی
در مورد این روش سرپایی، پزشک ناحیه ای را که قرار است آزمایش شود را با بی حسی موضعی بی حس می کند و به روش جراحی تکیه کوچکی از ماهیچه را برمی دارد.
این قسمت زیر میکروسکوپ تست می شود، تا علائم التهاب مزمن یا مرگ رشته ماهیچه ای که از علائم بیماری التهابی است را مشاهده کنند.
همچنین نمونه برداری می تواند به پزشک در پیش گیری از علت ضعف عضلانی، مانند دستروفی عضلانی، کمک کند.
- الکترومیوگرافی
آزمایش عملکرد عصبی بدن می تواند به تایید تشخیص و تعیین بهترین درمان برای شما کمک کند.
الکترومیوگرافی، با اندازه گیری تکانه های الکتریکی که از اعصاب، ریشه های عصبی و بافت های ماهیچه ای می گذرد، نشان می دهد که اعصاب و ماهیچه ها چگونه با یکدیگر کار می کنند.
نتایج می توانند به پزشک در تشخیص میوپاتی التهابی از دیگر بیماری های عصبی مثل دیستروفی عضلانی کمک کنند.
برای انجام این آزمایش سرپایی، پزشک سوزن های الکترودی ریزی، همان هادی جریان الکتریکی، را از طریق پوست به داخل ماهیچه ها وارد می کند.
این کار به پزشک اجازه می دهد تا مقدار الکتریسیته تولیدی توسط سلول های عضلانی را در زمانی که توسط تکانه های عصبی فعال می شوند را اندازه بگیرد.
در مبتلایان به میوپاتی التهابی، رشته های عضلانی به خوبی قبل به تحریکات الکتریکی تکراری پاسخ نمی دهند.
روش های درمان
برای دستیابی به بهترین نتایج ممکن از درمان میوپاتی، باید این عارضه به طور صحیح تشخیص داده شود. پزشکان معمولاً بهترین روشهای درمانی موجود را به بیماران خود توصیه میکنند.
در اغلب موارد پزشکان برای درمان این بیماری از داروها استفاده میکنند . برخی از این داروها عبارتند از :
-
کورتیکواستروئیدها
در اغلب موارد اولین درمانی که برای میوپاتی تجویز میشود یک داروی کورتیکواستروئید خوراکی از قبیل پردنیزون با دوز بالا میباشد. این دارو باعث کاهش التهاب میشود.
سطح آنزیمهای عضلانی که در خون وجود دارند معمولاً بعد از گذشت ۴ تا ۶ هفته از شروع مصرف این دارو به حالت عادی بر میگردد.
اغلب بیماران بعد از دو تا سه ماه قدرت عضلانی معمول خود را دوباره به دست میآورند.
-
درمان میوپاتی از طریق فیزیوتراپی
انجام فیزیوتراپی برای افراد مبتلا به میوپاتی بسیار حائز اهمیت است. یکی از علائم اصلی میوپاتی ضعف عضلات است که فقط از طریق فیزیوتراپی میتوان به درمان و رفع این مشکل کمک کرد.
متخصص فیزیوتراپی یک برنامه درمانی خاص و بر حسب نیازهای بیمار تنظیم میکند.
علائم و بروز مشکلات ناشی از میوپاتی در بین افراد متفاوت است لذا فیزیوتراپیست کمک میکند که روند درمانی هر شخص متناسب با مشکلات و اهداف وی باشد.
برخی از برنامههای درمان میوپاتی با فیزوتراپی عبارتند از:
- افزایش قدرت عضلات
- افزایش انعطافپذیری مفاصل
- بهبود عملکرد فرد
- آموزش مجدد گام برداشتن
- تسکین درد
- کاهش خطر افتادن بر روی زمین
- جلوگیری از انقباض عضلات
- حفظ دامنه تحرک
- حفظ دامنة حرکتی مربوط به عملکرد روزانه
- الکتروتراپی
- آب درمانی
- برنامههای تمرینی
- انجام حرکات و تکنیکهای کششی
-
درمان میوپاتی ارثی
هر دو میوپاتی به دست آمده و به ارث برده مزمن به درمان حمایتی، مانند درمان فیزیوتراپی، بریس، یا جراحی، برای کاهش التهاب در صورت مناسب بودن، کاهش علائم و افزایش عملکرد، نیاز دارند.
کنترل درد ممکن است مورد نیاز باشد گزینهها شامل عوامل ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin) هستند.
-
درمان میوپاتی درون ریز
اغلب، درمان عارضه زمینهای به کاهش ضعف عضلانی و درد همراه با میوپاتی درون ریزکمک میکند.
-
درمان میوپاتی التهابی
میوپاتی التهابی مانند پلی میوزیت و درماتومیوزیت معمولا با داروهایی که عملکرد سیستم ایمنی را سرکوب میکنند، درمان میشوند. پردنیزون بیشتر برای درمان میوپاتی التهابی استفاده میشود.
این در ابتدا در دوزهای بالا (تا ۱۰۰ میلی گرم در روز) و سپس به آرامی در پایینترین دوز ممکن که باعث کاهش علائم میشود، استفاده میشود.
استفاده طولانی مدت از پردنیزون میتواند عوارض جانبی شدید، از جمله از دست دادن استخوان، افسردگی و فشار خون بالا را ایجاد کند.
-
درمان میوپاتی متابولیک
هدف اصلی درمان میوپاتی متابولیک اجتناب از شرایطی که بر عضلات فشار وارد میکند و درد را افزایش میدهد و ضعف عضلانی به همراه دارد، مانند تمرین شدید است.
-
روش های درمان میوپاتی عضلانی
درمان قطعی میوپاتی بستگی به علت آن دارد. اهداف درمان میوپاتی، برای کند کردن پیشرفت بیماری و تسکین علائم است.
درمانها از دارو درمانی برای دیستروفی عضلانی و میوپاتی التهابی، تا اجتناب از شرایطی که کار عضلات را برای میوپاتی متابولیک بسیار دشوار میکند دسته بندی میشوند.
بعضی از پزشکان توصیه میکنند که بیماران مبتلا به میوپاتی، وزن خود را کاهش دهند (بدن سبک تر نیاز به کار کمتر عضلات دارد) و از کشیدن کار بیش از حد از عضلات اجتناب کنند.
عارضههای حاد مانند گرفتگی عضلات ممکن است نیاز به درمان برای تثبیت تعادل الکترولیتی، افزایش هیدریشن و کاهش التهاب (مثلا یخ درمانی) داشته باشد.
همچنین ممکن است نیاز به عدم تحرک، استراحت یا داروهای ضد التهابی داشته باشد.
هنگامی که مشکلات تنفس ایجاد میشود، اسپیرومتر انگیزشی میتواند عملکرد تنفس در برخی از بیماران را بهبود بخشد. متاسفانه هیچ راهی برای تقویت عضلات تنفسی وجود ندارد.
زندگی با میوپاتی
میوپاتی یک بیماری مزمن (درازمدت) است. برای کمک به کنترل این بیماری بسیار مهم است که یک سبک زندگی و عادتهای سالمی داشته باشید.
بنابراین سعی کنید یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید، ورزش کنید و وزن خود را در حد سالم نگه دارید.
اگر بر روی پوست شما لکههای ناشی از درماتومیوتیت ظاهر شده است، پوست خود را از نور آفتاب محافظت کنید، زیرا به دلایلی که هنوز به درستی شناخته نشده است شدت این لکهها در اثر برخورد نور آفتاب بیشتر میشود.
بنابراین تا میتوانید کمتر به فضای باز بروید و هنگام بیرون رفتن حتماً از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. در صورتی که برای بلعیدن غذا مشکل دارید از غذاهای نرم و نیمه جامد استفاده کنید و یا غذاهای جامد خود را به حالت پوره تبدیل کنید.
اگر در رختخواب بستری هستید، باید هنگام غذا خوردن بنشینید تا غذا وارد نای و ریههای شما نشود.
افراد مبتلا به میوپاتی ممکن است از نظر ظاهری کاملاً سالم و طبیعی به نظر برسند.
در صورت امکان ابتلاء به میوپاتی یا احتمال بروز آن چه باید کرد؟
در کل انتظار میرود که میوپاتی مادرزادی در گذر زمان تشدید شده یا حالت پایدار پیدا کند و به طور معمول امیدی به بهبود آن وجود ندارد.
میوپاتیهای غیر مادرزادی مثل انواع عفونی، متابولیک، یا سمی، ممکن است در صورت بهبود علت بروز آنها به طور کامل تحت کنترل قرار گیرند.
رسیدن به درک مناسب از اختلال ویژه مبتلابه فرد برای حصول اطمینان از دستیابی به بهترین فرجام در مورد بیماری اهمیت دارد.
اگر کسی مبتلاء به نوعی میوپاتی باشد که انتظار درمان آن نمیرود، چنین بیماری باید توجهی از نزدیک به مشکلاتی مثل آتروفی، زخم فشاری (زخم بستر) داشته باشد و اطمینان ایجاد شود که برای ارائه بهترین عملکرد عضلانی از سطح بهینهای از فیزیوتراپی برخوردار است.