سندرم فیبرومیالژیا چیست؟
سندرم فیبرومیالژیا (fibromyalgia syndrome)، یک بیماری طولانیمدت (مزمن) است. این باعث میشود فرد درد در عضلات و استخوانها (درد عضلانی اسکلتی)، مناطق مورمور شونده و حساس، خستگی عمومی، خواب و اختلالات شناختی داشته باشد. درک این وضعیت، حتی برای متخصصان پزشکی، دشوار است. علائم آن شبیه علائم سایر شرایط است و هیچ آزمایش واقعی برای تأیید تشخیص وجود ندارد. در نتیجه، فیبرومیالژیا اغلب به اشتباه تشخیص داده میشود. در گذشته، برخی از متخصصان مراقبتهای بهداشتی حتی این سوال را مطرح میکردند که آیا بیماری فیبرومیالژی واقعی است یا خیر. امروزه، این بیماری خیلی بهتر درک میشود درمان بیماری فیبرومیالژیا هنوز هم میتواند چالش برانگیز باشد؛ اما داروها، درمان و تغییرات سبک زندگی میتواند به شما در مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. در این مطلب از غفاری دایت میخواهیم در ارتباط با بیماری فیبرومیالژی و داروی بیماری فیبرومیالژی صحبت کنیم؛ پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید تا بدانید آیا بیماری فیبرومیالژیا کشنده است؟!
دلایل به وجود آمدن سندرم فیبرومیالژیا
فرضیه های زیادی در مورد دلایل بروز سندرم فیبرومیالژیا وجود دارد که دلیل اصلی آن هنوز در حال بررسی است. با این حال، دلایلی که در حال حاضر با سندرم فیبرومیالژیا مرتبط هستند و خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند، در زیر ذکر شده است:
- رژیم غذایی
- ویروس
- تأثیرات شغلی، فصلی، محیطی
- تجارب نامطلوب در دوران کودکی
- استرس مداوم
- عوامل روانشناختی
- سابقه خانوادگی فیبرومیالژیا
علائم و نشانه های سندرم فیبرومیالژیا
سندرم فیبرومیالژیا علائم متعددی دارد که معمولاً برای هر بیمار متفاوت با دیگری است. در هر حال علامت اصلی درد گسترده و منتشر است.
شدت علائم بسته به عاملهایی مانند میزان استرس و فشار روانی، تغییرات جوی و میزان فعالیت جسمی در دورههایی کمتر یا بیشتر میشود.
چنانچه احتمال میدهید که به فیبرومیالژیا مبتلا شدهاید، به پزشک عمومی مراجعه کنید تا به کمک وی علائم را با درمانهای موجود کاهش دهید؛ البته متأسفانه بعید است که بتوان علائم را برای همیشه و به طور کامل از بین برد.
در ادامه به بررسی علائم اصلی سندرم فیبرومیالژیا میپردازیم.
-
درد منتشر شونده
یکی از علائم اصلی فیبرومیالژیا درد منتشر شونده است. این درد در سراسر بدن احساس میشود، اما در ناحیههای خاصی مانند کمر و پشت بدن یا گردن شدیدتر است. این درد معمولاً مداوم است، اما شدت آن در زمانهای مختلف کمتر یا بیشتر میشود. درد ناشی از فیبرومیالژیا میتواند سوزشی یا تیز و خنجری باشد.
-
حساسیت مفرط
بیمار در اثر ابتلا به فیبرومیالژیا نسبت به درد سراسر بدن حساسیتی بیش از اندازه پیدا میکند و حتی کوچکترین تماس یا لمس کردن را دردناک مییابد. درد ناشی از هر نوع آسیبدیدگی، حتی جزیی مانند خوردن انگشت شست پا به در، بیش از حالت معمول و طبیعی دوام دارد.
متخصصان از دانشواژههای پزشکی زیر برای توصیف این عارضه استفاده میکنند:
1- هایپرآلژیزیا: حساسیت بیش از اندازه به درد
2- آلودینیا: شعلهور شدن احساس درد در اثر عاملی که اصلاً دردناک نیست، مانند لمس بسیار ملایم.
بیمار نسبت به مواردی چون دود، غذاهای خاص و نورهای درخشان نیز حساسیت پیدا میکند. قرار گرفتن در معرض چیزی که نسبت به آن حساسیت ایجاد شده است، دیگر علائم فیبرومیالژیا را نیز برمیانگیزد. -
خشکی و گرفتگی
فیبرومیالژی باعث خشکی و گرفتگی میشود. این علامت هنگامی بیشترین شدت را دارد که بیمار مدت طولانی در یک حالت قرار گرفته باشد، برای مثال خشکی و گرفتگی صبحها پس از بیدار شدن از خواب شبانه تشدید میشود.
فیبرومیالژیا موجب اسپاسم و گرفتگی عضلانی، انقباض توأم با درد عضلات، نیز میشود. -
خستگی مزمن
فیبرومیالژیا ضعف و خستگی مزمن را نیز به دنبال دارد. این احساس میتواند در هر نقطه از پیوستار خستگی ملایم تا از پا افتادن و خستگی مزمن، احساسی شبیه به ناتوانی حاصل از ابتلا به بیماری آنفلوانزا، قرار بگیرد.
ممکن است بیمار ناگهان به شدت دچار خستگی شود و دیگر انرژی انجام کوچکترین کارها را نیز نداشته باشد. -
اختلالهای خواب
فیبرومیالژی گاهی بر خواب نیز تأثیر میگذارد. بیمار غالباً، حتی پس از استراحت کافی، با احساس خستگی از خواب بیدار میشود. علت این امر آن است که فیبرومیالژیا گاهی اوقات مانع از آن میشود که خواب آنقدر عمیق شود تا بیمار پس از بیدار شدن احساس سر زندگی و نشاط داشته باشد. از این علامت با اصطلاح “خواب بدون خاصیت نیروبخشی” یاد میکنند.
-
مشکلات شناختی
منظور از مشکلات شناختی، مسائل مرتبط با فرایندهای ذهنی مانند تفکر و یادگیری است. ابتلا به فیبرومیالژیا گاهی با بروز علائم زیر همراه است:
1- دشواری در به یاد آوردن و یادگیری مسائل جدید
2- دشواری در تمرکز و توجه
3- آهسته شدن سرعت گفتار یا گفتار بههم ریخته و بیمعنا -
سردرد
چنانچه بیمار در اثر ابتلا به فیبرومیالژیا دچار درد و گرفتگی گردن و شانه شده باشد، احتمالاً از سردردهای مکرر نیز رنج خواهد برد. این سردردها در گسترهای از سردرد ملایم تا میگرن شدید متغیراند و گاهی به علائم دیگری چون حالت تهوع نیز دامن میزنند.
-
سندرم روده تحریکپذیر (IBS)
برخی از بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا دچار سندرم روده تحریکپذیر نیز میشوند. این سندرم عارضه گوارشی متداولی است که درد و نفخ شکم را به دنبال دارد و گاهی باعث یبوست یا اسهال نیز میشود.
-
افسردگی
فیبرومیالژی گاهی با افسردگی همراه است؛ چرا که کنار آمدن با این بیماری ومدیریت آن دشوار است و میزان هورمونهای مشخص کاهش مییابد.
افسردگی به نوبه خود با علائم متعددی چون موارد زیر همراه است:
احساس ناراحتی و دلتنگی مداوم
احساس ناامیدی و تنهایی
بیعلاقگی به اموری که پیش از این جالب بودهاند.
چنانچه احساس افسردگی میکنید، حتماً به پزشک عمومی یا متخصص درمان فیبرومیالژیا مراجعه کنید. -
علائم دیگر
علائم دیگری که بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا گاهی اوقات با آنها مواجه میشوند، عبارتاند از:
1- سرگیجه و بیدست و پایی
2- احساس گرما یا سرمای بیش از حد داشتن ـ علت بروز این علامت ناتوانی بیمار در تنظیم مناسب دمای بدن است.
3- سندرم پای بیقرار (تمایل غیرقابل مقاومت برای تکان دادن پا)
4- گزگز، بیحسی، احساس تیر کشیدن یا سوزش دست و پا (پارستزی)
5- تحمل درد شدید و غیرعادی در عادتهای ماهانه (مختص بانوان)
6- اضطراب