درد پاشنه پا و دلایل درد آن چیست ؟

درد پاشنه پا احساس درد و التهابی است که در ناحیه زیرین یا پشت پاشنه پا احساس می‌شود. پاشنه پا، ارتباط بین مفصل مچ پا و باقی قسمت‌های پا را شکل می‌دهد.
استخوان پاشنه پا (کالکانئوس) با استخوان تالوس، مفصلی را در مچ پا ایجاد می‌کند.

تاندون آشیل – بزرگترین تاندون در بدن – پشت استخوان پاشنه پا را به عضله ساق پا متصل می‌کند.
همچنین استخوان پاشنه پا به یک بافت نواری محکم در زیر پا متصل است، که فاشیا پلامنتر نامیده می‌شود. این بافت، پاشنه را به پایه انگشتان پا متصل می‌کند.
هرگونه مشکلی که در این ساختار متنوع ایجاد شود، می‌تواند منجر به درد در پاشنه پا شود.

درد پاشنه پا می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و در راه رفتن شخص اختلال ایجاد کند.

با این وجود، عامل درد معمولاً جدی نیست و اغلب، درمان زودهنگام این مشکل را برطرف می‌کند.
درمان‌ها می‌تواند شامل استراحت، قرار دادن یخ در این نواحی، تمرینات کششی و استفاده از کفی کفش مناسب باشد.

در صورتی که درد و ورم پاشنه پا شدید باشد، یا نمی‌توانید روی پاشنه پای خود بیاستید، بهتر است که از درمان‌های پزشکی برای بهبودی استفاده کنید.

اگر درد پاشنه پا علیرغم استفاده از درمان‌های خانگی، بیش از چند هفته ادامه یافت، به پزشک مراجعه کنید.

علائم همراه با درد پاشنه پا

• درد مزمن پاشنه پا
• تشدید درد با فعالیت و راه رفتن و فعالیت هایی مانند بالا و پایین رفتن از پله
• تسکین درد با استراحت
• کاهش دامنه حرکتی انگشت شست پا
• درد حین حرکات مچ پا
• التهاب پاشنه پا
• پارگی های کوچک و میکروسکوپی در پاشنه پا
• خار های استخوانی ناشی از استخوان سازی نابجا (این وضعیت اغلب در تصاویر رادیوگرافی تشخیص داده می شود)

دلایل درد پاشنه پا

درد پاشنه می‌تواند دلایل بسیار زیادی داشته باشد.

درد پاشنه عموما در نتیجه بیومکانیک اشتباه (طرز اشتباه راه رفتن) که فشار زیادی بر استخوان پاشنه و بافتهای متصل به آن وارد می‌کند، ایجاد شود.
این فشار می‌تواند در نتیجه آسیب وارده، یا ضربه رخ داده در حین راه رفتن، دویدن یا پریدن بر روی سطوح سخت؛ پوشیدن کفش های نامناسب یا اضافه وزن ایجاد شود.

دلایل شایع بروز درد پاشنه عبارتند از :

• خار پاشنه

خار پاشنه عبارت است از رشد غیرطبیعی یک استخوان در ناحیه اتصال غلاف کف پا به استخوان پاشنه.
دلیل بروز درد خار پاشنه پا کشیدگی طولانی مدت غلاف کف پا و عضلات مچ پا است که خصوصاً در افراد چاق، دوندگان یا دوندگانِ دوِ آهسته (جاگینگ) رخ می‌دهد.
خارپاشنه یک علت درد پاشنه پا می باشد.

در اینجا نیز مانند عارضه فاسئیت پلانتار، استفاده از کفش‌های فرسوده، تنگ یا گشاد و یا بدساخت مشکل را بدتر می‌کند.

گاهی اوقات خار پاشنه‌ای که وجود آن در عکس‌های رادیولوژی نیز تأیید می‌شود علت درد پاشنه پا نیست. در واقع، این عارضه در واکنش به فاسئیت پلانتار بروز می‌کند.

• نوار تاندونی کف پا

درد و خار پاشنه معمولا با تورم نوار تاندونی کف پا، التهابی در نوار بافت ارتباطی (فاسیا) در کف (صفحه کف پا) پا از پاشنه تا گوشت زیر انگشتان همراه است.
این مساله در میان ورزشکارانی که زیاد می‌دوند و می‌پرند بسیار شایع است و می‌تواند بسیار هم دردناک باشد.

این شرایط زمانی که نوار تاندون کف پا در طول زمان کشیده شده و از حالت طبیعی اش خارج و منجر به پارگی یا کشیدگی بیش از حد نوارهای بافت نرم کف پا در طول خود می‌شوند، رخ می‌دهد.

این مساله به التهاب، درد و احتمالا ایجاد خار پاشنه در نقاط تماس نوار تاندوم کف پا با استخوان پاشنه خواهد شد.

این التهابات با استفاده از کفش های نامناسبی که از حمایت کافی به خصوص در قسمت قوس پا و همچنین درد مزمنی که بعضا در سبک زندگی ورزشکاران عادی به شمار می‌رود، بدتر می‌شود.
استراحت می‌تواند تسکینی موقتی به شمار رود.

وقتی به راه رفتن، بخصوص پس از استراحت شبانگاهی، ادامه می‌دهید، ممکن است با افزایش طول نوار فاسیا که استخوان پاشنه را می‌کشد و می‌فشارد، مواجه شوید.
با ادامه راه رفتن، این درد کاهش پیدا خواهد کرد و شاید هم از میان برود، اما این احساس نادرست تسکینی خواهد بود.

این درد معمولا پس از بازگشتی طولانی یا پیاده روی خسته کننده باز خواهد گشت.

• التهاب مزمن پد پاشنه پا

در اثر نازک شدن پد چربی پاشنه پا یا برداشتن قدم‌های سنگین رخ می‌دهد.

• شکستگی فشاری

این شکستگی در اثر فشار تکراری می‌باشد که اغلب ناشی از انجام ورزش‌های پر فشار یا کارهای دستی سنگین است.
دوندگان بخصوص مستعد شکستگی فشاری در استخوان‌های متاتارسال پا هستند. این وضعیت می‌تواند ناشی از پوکی استخوان نیز باشد.

• بیماری سِوِر (Sever’s Disease)

این بیماری که به آپوفیزیت کالکانه (Calcaneal apophysitis) نیز معروف است یکی از علل درد پاشنه پا در کودکان و نوجوانان در سنین ۸ تا ۱۴ سال است.
در این بیماری رشد تاندون‌ها بسیار سریع‌تر از رشد استخوان‌هاست و به صورت التهاب نمایان می‌شود. تورم، قرمزی، لنگیدن و راه رفتن نادرست از علائم این بیماری است.
از علل ایجاد بیماری سور می‌توان به چرخش مچ پا به سمت خارج، قوس پا، کف پای صاف و چاقی اشاره کرد. این درد با فشار دو طرف پاشنه بیشتر خواهد شد.

• پرونیشن (چرخش پا به سمت داخل) بیش‌ازحد

پرونیشن بیش‌ازحد، شرایطی است که در آن پا به سمت داخل منحرف می‌شود، درنتیجه رباط و تاندون‌های موجود در پشت پاشنه پا، تحت کشش بیش‌ازحد قرار می‌گیرند.
این حالت می‌تواند در اثر آسیب‌دیدگی‌های ایجاد شده در پشت، لگن، و یا زانوها ایجاد شود که ممکن است در پیان راه رفتن افراد دچار اختلال شود.

• تورم تاندون آشیل

تاندونیت آشیل به التهاب تاندون آشیل گفته میشود . تاندون آَشیل به یک تاندون بزرگ که به پشت استخوان پاشنه متصل می شود اطلاق میشود.
درد شدید یا سوزاننده تاندونیت آشیل در بخشی از تاندون احساس میشود که کمی بالاتر از استخوان پاشنه قرار دارد .
تورم خفیف در اطراف تاندون و سفتی صبحگاهی در پاشنه و ساق پا نیز اغلب مشاهده می شود.

تاندونیت آشیل معمولاً در اثر استفاده و فشار بیش از حد (به عنوان مثال ، بیش از حد دویدن و یا گرم نشدن عضلات ساق پا) ایجاد می شود .
خار استخوان به مرور و در اثر پوشیدن کفش های نامناسب یا آرتروز ممکن است منجر به تاندونیت آشیل شود. پارگی تاندون آشیل به ندرت اتفاق می افتد.
این اتفاق به طور معمول در نتیجه انجام یک نوع فعالیت بدنی شدید اتفاق می افتد که در آن پا ناگهان چرخش می کند (مانند بسکتبال یا تنیس).

• ضربه کفش پاشنه بلند

این عارضه که نام پزشکی آن اگزوستوز پشت پاشنه است، عبارت است از رشد غیرطبیعی یک زائده استخوانی در پشت پاشنه پا.

این عارضه بیشتر در میان زنان جوانی شایع است که به دلیل فشارهای ناشی از کفش‌های پاشنه بلند، مدت زیادی دچار بورسیت بوده‌اند.

• پیچ خوردگی و کشیدگی

پیچ خوردگی و کشیدگی پا و مچ پا آن دسته از آسیب‌های بدن هستند که غالباً از فعالیت بدنی نشأت می‌گیرد و بسیار شایع هستند و بسته به رویداد ممکن است جزیی تا شدید باشند.
پیچ خوردگی پا و مچ پا در صورت شدید بودن می‌تواند منجر به درد در پاشنه پا شوند.

• شکستگی

منظور از شکستگی، شکسته شدن استخوان‌های پاشنه پا است.

شکستگی حاد یا مزمن استخوان پاشنه پا یک فوریت پزشکی محسوب می‌شود و ممکن است به مراقبت‌های فوری نیاز باشد.

• بورسیت

بورس ها، کیسه های پر از مایعی هستند که به مفاصل شما کمک می کنند تا نرم تر عمل کنند.
بورس نزدیک مفصل پاشنه ی شما می تواند ملتهب شود و در نتیجه در پشت پاشنه ی شما، درد ایجاد شود. همچنین ممکن است متوجه یک تورم در پشت پاشنه خود شوید.

• برآمدگی بالای پاشنه پا یا دفورمیتی هاگلند

التهاب مزمن و تحریک مداوم می‌تواند باعث دفورمیتی هاگلند، یا همان بزرگ شدن استخوان پشت پاشنه پا شود.

پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند و نامناسب می‌تواند دفورمیتی هاگلند و درد ناشی از آنرا تشدید کند.

• دلایل احتمالی دیگر

دلایل احتمالی دیگر که منجر به درد پاشنه می‌شوند، عبارتند از :

• آرتروز روماتیسمی و دیگر اشکال آرتروز من جمله نقرس، که معمولا به خودی خود در مفصل انگشت بزرگ خود را نمایان خواهد ساخت.
• التهاب کیسه مفصلی، کیسه آسیب دیده ای حاوی سیالات، ورم عصبی (رشد عصب)، یا رشد بافت نرم است.

چنین دردی در پاشنه می‌تواند با خار پاشنه همراه باشد و یا دردی مشابه با خار پاشنه داشته باشد.

• کوفتگی یا ضربه به استخوان که التهابی در بافت را به همراه خواهد داشت و استخوان پاشنه را خواهد پوشاند.

ضربه به استخوان، درد تیزی است که در نتیجه اثر مستقیم جسم یا سطحی سخت بر روی پا ایجاد می‌شود.

درد پاشنه پا و کمبود ویتامین

ممکن است شما از افرادی باشید که از درد استخوان در نواحی مختلف بدن به‌ویژه پاشنه پا شکایت کنید و بعد از مراجعه به دکتر مچ پا و انجام آزمایش‌های مربوطه متوجه شوید که مشکل، کمبود ویتامین D در بدنتان است.

ویتامین D برای جذب کلسیم و فسفر در بدن ضروری است و این مواد معدنی در استحکام استخوان‌ها نقش اصلی را دارند.

به همین دلیل وجود ویتامین D کافی در بدن از بروز دردهای استخوانی و عضلانی جلوگیری می‌کند.

منبع تولیدکننده ویتامین D خود بدن است و این ویتامین با مصرف مواد غذایی خیلی کم جذب بدن می‌شود، زیرا بدن ویتامین مورد نیاز خود را به دنبال تابش نور خورشید بر پوست، تامین می‌کند.

پس یکی از دلایل درد استخوان پاشنه پا کمبود ویتامین D و کلسیم است که در صورت درمان نشدن فرد را در معرض پوکی استخوان قرار می‌دهد همچنین فرد در برابر نیروهای وارده بر کف‌ پا مستعد آسیب بیشتری است.

پیشگیری از درد پاشنه پا

کفش هایی بپوشید که مناسب پاهای شما هستند و از پاهایتان محافطت می کنند و دارای کفی مناسب برای شما باشند.

• برای ورزش کفش ورزشی بپوشید .
• قبل از ورزش کردن حرکات کششی انجام دهید .
• سرعت خود را در هنگام انجام فعالیت های بدنی کنترل کنید.
• یک رژیم غذایی سالم انتخاب کنید.
• زمانی که خسته هستید یا احساس درد پاشنه پا می کنید، استراحت کنید.
• وزن مناسب داشته باشید.

تشخیص درد پاشنه پا

یک متخصص بیماری های پا، معاینه ی فیزیکی انجام داده و از بیمار سوالاتی در مورد درد می پرسد.
او همچنین سوالاتی در مورد میزان پیاده روی و یا ایستادن در روز، نوع کفش استفاده شده و جزئیات سابقه ی پزشکی بیمار می پرسد. معمولا با همین اطلاعات می توان به تشخیص و درمان درد پاشنه پا رسید.

بعضا، آزمایش های تشخیصی بیشتری مورد نیاز است، مانند آزمایش خون و یا تصویر برداری.
پس از آن که علائم درد پای خود را توصیف کردید، پزشک شما می‌خواهد جزئیات بیشتری را درباره درد، سوابق پزشکی و سبک زندگی شما بداند.

از جمله:

• اینکه آیا درد شما در زمان‌های خاصی از روز یا پس از انجام فعالیت‌های خاصی شدیدتر می‌شود یا خیر.
• هرگونه آسیبی که اخیراً در آن ناحیه رخ داده است.
• سوابق پزشکی و ارتوپدی شما، به ویژه هرگونه سابقه دیابت، آرتریت یا آسیب دیدگی به پا
• سن و شغل شما
• فعالیت‌های تفریحی شما از جمله برنامه‌ها و تمرینات ورزشی
• اینکه نوع کفش‌هایی که معمولاً می‌پوشید چقدر مناسب است و هر چند وقت یکبار باید کفش‌های جدید خریداری کنید.

پزشک شما موارد زیر را در شما معاینه می‌کند:

ارزیابی راه رفتن؛ پزشک از شما می‌خواهد در حالی که پابرهنه هستید، بایستید و راه بروید تا چگونگی حرکت پای شما در حین راه رفتن را ارزیابی کند.

معاینه پاهای شما؛ ممکن است پزشک شما برای بررسی هر گونه تفاوت بین پاهای شما، آن‌ها را با یکدیگر مقایسه و بررسی کند.

سپس ممکن است برای یافتن علائم حساسیت، تورم، تغییر رنگ، ضعف عضلات و کاهش دامنه حرکات، پای دردناک شما را معاینه نماید.
معاینه عصبی؛ ممکن است اعصاب و ماهیچه ها با بررسی قدرت، حساسیت و واکنش آن‌ها ارزیابی شوند.

ممکن است متخصصین بهداشت و سلامت شما بخواهند علاوه بر معاینه خود شما، کفش‌های شما را نیز بررسی کنند.

نشانه‌های ساییدگی و فرسایش بیش از حد در برخی از نواحی خاص کفش، می تواند سرنخ‌های ارزشمندی برای یافتن مشکلات شما در نحوه راه رفتن و هماهنگی ضعیف استخوان‌ها فراهم کند.
بسته به نتایج معاینه فیزیکی، ممکن است به آزمایشات و عکسبرداری اشعه ایکس یا سایر آزمایشات تشخیصی نیاز داشته باشید.

چگونه درد پاشنه پا را درمان کنیم؟

مراقبت از پا در منزل، به تسکین درد پاشنه کمک می کند و در صورتی که درد شما شدید نباشد، قادر به بهره‌مندی و استفاده از این روش ها خواهید بود.
اگر دچار این درد هستید، بهتر است جهت کاهش درد و عواقب این مشکلات، این روش ها و درمان های خانگی را امتحان کنید:

• تا حد ممکن استراحت کنید.
• روزانه دو مرتبه به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه یخ را در ناحیه درد و التهاب خود قرار دهید.
• استفاده از مسکن ها و دارو های ضد درد
• استفاده از کفش های مناسب
• استفاده از آتل شب

اگر این راهکار ها درد پاشنه پای شما را کاهش نمی دهد، باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
آن ها در ابتدا معاینه فیزیکی را انجام می دهند و در رابطه با علائم و زمان شروع آن ها از شما سوالاتی را می پرسند.

همچنین ممکن است از پرتو نگاری برای تشخیص این مشکل و ارائه درمان مناسب استفاده کند.

در بسیاری از موارد، پزشکان فیزیوتراپی را تجویز می کنند. این روش به تقویت ماهیچه ها و تاندون های پا کمک می کند.

اگر درد شما شدید باشد، پزشک ممکن است داروهای ضد التهابی را پیشنهاد دهد. این داروها به دو روش تزریق و خوراکی، مصرف می شوند.

درمان فیزیوتراپی در درد پاشنه و کف پا

برای حصول نتیجه بهتر در بهبود درد پاشنه پا و کف پا موارد زیر در کلینیک فیزیوتراپی استفاده می شود:

• استفاده از انواع جریانات الکتروتراپی
• به کار بردن اولتراسوند
• شاک ویو
• توصیه کفی های طبی مناسب
• افزایش ارتفاع پاشنه در کفش
• تمرینات کشش فاشیای پا
• Ice rolling
• ماساژ کف پا
• دیاترمی
• APS ای پی اس
• استفاده از لیزر های کم توان و پرتوان
• میدان های مغناطیسی یا مگنت
• نیدلینگ در عضلات کف پایی

درمان‌های خانگی برای درد پاشنه پا چیست؟

چند راه آسان برای کاهش درد پاشنه پا وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شود:

بالا گرفتن پای آسیب‌دیده یا دردناک به طوری که بالا تر از سطح بدن باشد. این کار باعث می‌شود جریان مایع لنفاوی به سمت قلب تقویت شود و در نتیجه تورم پا کاهش پیدا کند.

ماساژ دادن. اعمال فشار ملایم به پاشنه با استفاده از انگشتان یا یک غلتک باعث تسکین درد پاشنه می‌شود.

غلتک‌های ماساژ ممکن است از پلاستیک یا فلز یا چوب باشند و برخی از انها قابلیت گرم شدن یا سرد شدن دارند.

استفاده از آتل پا در شب. آتل پا کمی به پا فشار وارد می‌کندو تاندون‌ها را کشش می‌دهد که این امر به تسکین درد پاشنه کمک می‌کند خصوصا اگر علت درد

پاشنه التهاب فاشیای کف پا باشد. آتل بستن در شب کمک می‌کند در طول شب خواب راحتی داشته باشید.

استفاده از جوراب‌های طبی. جوراب‌هایی هستند که برای درمان درد پاشنه طراح شده‌اند و در طول روز، موجب فشرده سازی بافت پاشنه پا و پشتیبانی مختصر از بافت پاشنه پا می‌شوند.

این جوراب‌ها به اندازه کافی نازک هستند که بتوانید آنها را با کفش بپوشید.

کشش دادن پاها. گرفتگی و اسپاسم عضلات و تاندون‌ها در ساق پا و پاها موجب درد پاشنه می‌شود.

انجام حرکات کششی علاوه بر تقویت جریان خون می‌شود بلکه عضلات و تاندون‌ها را کشش می‌دهد و گرفتگی‌های عضلانی را رهاسازی.

ورزش ‌درمانی درد پاشنه پا

تمرین کشش با استفاده از حوله

کشش به‌ وسیله دیوار

کشش به‌ وسیله پله

کشش به کمک توپ