انگشت ماشه ای (Thumb/finger trigger)، شرایطی است که در آن یکی از انگشتان شما در حالت خمیده گیر میکند.
انگشت شما ممکن است با یک ضربه محکم، خم یا راست شود-مانند ماشه‌ای که کشیده و رها می‌شود.
این مشکل در واقع زمانی رخ می‌دهد که التهاب، فضای داخل غلاف را که تاندون را در انگشت آسیب‌دیده احاطه کرده است، باریک میکند.
اگر انگشت ماشه ای حاد باشد، ممکن است انگشت شما در حالت خم‌شده، قفل شود.
یک نقطه ماشه‌ای (تریگرپوینت) نقطه بسیار حساسی است.
داخل باندهای سفت ماهیچه اسکلتی است که با فشار دادن یا انقباض عضلانی دردناک می‌شود و معمولا با الگوی درد ارجاعی شانه واکنش نشان می‌دهد.
نقاط ماشه ای می‌توانند در جاهای مختلفی در ماهیچه‌های عضلانی باسن، انگشت، گردن، شانه و غیره باشند.
در واقع تریگر پوینت یا نقاط ماشه‌ای در جاهایی حضور دارند که عصب‌ها به فیبرهای ماهیچه‌ای متصل است.
آناتومی انگشت ماشه ای
تاندون‌های فلکسور یا خم کننده های انگشتان ساختارهای بلند طناب مانند هستند که عضلات ساعد را به استخوان انگشتان وصل می‌کنند.
وقتی عضلات منقبض می‌شوند، تاندون‌های فلکسور اجازه می‌دهند تا انگشتان خم شوند.
هر یک از تاندون‌های فلکسور از یک تونل در کف دست و انگشتان عبور می‌کنند که به آن اجازه می‌دهد به راحتی با خم و راست شدن انگشت سر بخورد.
این تونل “غلاف تاندون” نامیده می‌شود.
در طول غلاف تاندون، رشته‌های بافتی که “قرقره” نامیده می‌شوند، تاندون‌های فلکسور را نزدیک به استخوان‌های انگشت نگه می‌دارند.
با حرکت انگشت تاندون‌ها از قرقره‌ها عبور می‌کنند.
قرقره پایین انگشت ” قرقره A1 ” نامیده می‌شود. این قرقره‌ای است که اغلب در انگشت ماشه ای درگیر می‌شود.
علت ایجاد انگشت ماشه ای
در حالی که علل انگشت ماشه ای به خوبی شناخته نشده است، عوامل متعددی وجود دارند که ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
این موارد عبارتند از:
- چنگ زدن مکرر:
حرفه‌ها و سرگرمی‌هایی که شامل استفاده مکرر از دست و چنگ زدن طولانی مدت می‌باشد، خطر ابتلا به انگشت ماشه ای را افزایش می‌دهد.
- جنسیت شما: انگشت ماشه ای در زنان شایع‌تر است.
در 40 یا 50 سالگی خود هستید: انگشت ماشه ای در این گروه سنی رایج‌تر است.
- دچار آسیب قبلی شده اید: انگشت ماشه ای ممکن است پس از آسیب به پایه انگشت یا کف دست، محتمل‌تر باشد.
- دیابت: یک بیماری مادام العمر که موجب افزایش سطح قند خون در افراد می‌شود.
- آرتریت روماتوئید: یک وضعیت درازمدت ناشی از یک مشکل سیستم ایمنی بدن (سیستم دفاعی طبیعی بدن)، که باعث درد و خشکی در مفاصل شما می‌شود.
- نقرس: نوعی آرتروز که در آن کریستال‌های سدیم اورات در داخل و اطراف مفاصل ایجاد می‌شوند و باعث می‌شود که ملتهب (تورم) شوند.
- آمیلوئیدوز: بیماری که در آن پروتئین غیر طبیعی به نام آمیلوئید در اندام‌ها از جمله کبد تجمع می‌یابد.
- تیروئید کم کار: که در آن بدن شما هورمون‌های خاصی را به اندازه کافی تولید نمی‌کند.
- سندرم تونل کارپال: وضعیتی که بر روی اعصاب مچ دست شما تاثیر می‌گذارد و باعث درد و سوزش می‌شود.
- انقباض دوپویترن: بیماری که باعث می‌شود یک یا چند انگشت به سمت کف دست خم شوند.
- بیماری دکوروین: بیماری که بر تاندون‌های انگشت شست شما تاثیر می‌گذارد، و باعث درد در مچ دست می‌شود.
علائم ایجاد انگشت ماشه ای یا تریگر فینگر
- درد در کف دست زمانی که انگشت خود را باز یا بسته میکنید.
- احساس قفل کردن و یا صدای ناشی از حرکت تاندون در فضای تنگ.
- حساسیت در مسیر تاندون به خصوص محل گره.
- محدودیت حرکتی انگشت.
- خشکی در مسیر تاندون که میتواند در پی یک دوره بی‌حرکتی یا هنگام صبح وجود داشته باشد.
- در موارد شدیدتر میتواند قفل کردن در تاندون در حالت خم شده وجود داشته باشد.
مراحل بیماری انگشت ماشه ای
در مراحل اولیه بیمار ممکن است فقط دردی در محل اتصال انگشت به کف دست داشته باشد، در این مرحله تشخیص بیماری دشوار است.
در مراحل بعدی انگشت گیر میکند بگونه ای که زمانی که بیمار میخواهد انگشت خم کرده خود را راست کند با یک گیر روبرو می شود.
با کمی فشار گیر رد شده و انگشت هم صاف می شود. در حین صاف کردن انگشت ممکن است یک صدای تقه نیز از انگشت شنیده شود.
در مراحل پیشرفته تر انگشت ماشه ای گیر به راحتی رد نشده و بیمار باید از دست دیگرش کمک بگیرد تا با فشار انگشت را صاف کند.
در حین صاف کردن انگشت نیز اغلب درد شدیدی برای بیمار ایجاد می شود.
در مراحل کاملا پیشرفته انگشت اصلا صاف نمی شود.
چه کسانی به انگشت ماشه ای مبتلا می‌شوند؟
کشاورزان، کارگران صنعتی و نوازندگان اغلب به بیماری انگشت ماشه ای مبتلا می‌شوند زیرا آنها انگشت و شست خود را خیلی زیاد حرکت می‌دهند.
حتی افراد سیگاری می‌توانند با استفاده مکرر از فندک مبتلا به شست ماشه‌ای شوند.
انگشت ماشه ای در زنان نسبت به مردان بیشتر شایع است و اغلب در افراد با سن 40 تا 60 سال اتفاق می‌افتد.
افراد مبتلا به بیماری های زیر بیشتر از دیگران در معرض انگشت ماشه ای هستند:
• دیابت.
• رماتیسم مفصلی.
• تیروئید.
• سندروم کانال کارپال.
به علاوه به خاطر اختلاف رشد تاندون ها در سنین کودکی می توان انگشت ماشه ای در کودکان را نیز مشاهده کرد.
حتی این بیماری به صورت مادرزادی در بعضی از نوزادان هم دیده شده است.
فیزیوتراپی چقدر در انگشت ماشه ای موثر است؟
فیزیوتراپی، معمولا در درمان انگشت ماشه ای ، بسیار موثر است.
آتل بندی به مدت 10 هفته، موفقیت 90 درصدی را در درمان انگشت ماشه ای نشان داده است.
اگر آتل به تنهایی برای کاهش علائم، کافی نباشد، تزریق کورتیکواسترویید به همراه آتل بندی، می تواند مفید واقع شود.
در برخی موارد شدید که به آتل پاسخ نمی دهند، ممکن است نیاز به یک جراحی کوچک برای باز کردن رباط باشد.
درمان انگشت ماشه ای
درمان انگشت ماشه ای ، بسته به شدت و مدت زمان بروز علائم متفاوت است.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، مثل ایبو پروفن یا ناپروکسن، می توانند درد ناشی از انگشت ماشه ای را بهبود بخشند.
اما معمولا تاثیری در بهبود التهابی که غلاف تاندون را تنگ یا آن را مسدود کرده، ندارد.
درمان های سنتی غیر تهاجمی در این زمینه عبارتند از:
- استراحت کردن:
بهتر است تا زمانی که علائم انگشت ماشه ای بهبود نیافته است از انجام حرکاتی که مستلزم:
خم کردن دائم انگشتان یا مشت کردن پی در پی دست و گرفتن محکم اشیاء هستند.
همچنین چنگ زدن یا استفاده طولانی مدت از ماشین آلات دستی و ارتعاشی خودداری کنید.
اگر وری هم رفته نمی توانید از انجام این اعمال پرهیز کنید، بهتر است از دستکش های پد دار برای محافظت از تاندون ها استفاده کنید.
- بستن آتل: در این موارد، پزشک ممکن است توصیه کند که تا هنگام بهبودی و حدود 6 هفته، شب ها به هنگام خواب آتل ببندید.
این آتل به استراحت و راحتی تاندون کمک می کند.
- نرمش ها و تمرینات کششی: پزشک ممکن است برای حفظ انعطاف حرکتی انگشت، حرکات نرم کششی را توصیه کند.
اگر علائمتان شدید باشد و هیچ یک از درمان های مرسوم نیز موثر واقع نشده باشند، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- تزریق استروئید:
تزریق داروهای کورتونی در اطراف غلاف محافظ تاندون می تواند التهاب را کاهش داده و باعث شود که تاندون بار دیگر آزادانه حرکت کند.
این یکی از رایج ترین درمان های انگشت ماشه ای است و معمولا طی یک سال یا بیشتر در اغلب افراد موثر واقع می شود.
اما گاهی اوقات این تزریق باید بیش از یک مرتبه انجام شود. این درمان برای افراد دیابتی کمتر موثر واقع می شود.
- انتشار زیرپوستی: پزشک بعد از بی حس کردن کف دست، یک سوزن محکم را وارد بافت اطراف تاندون آسیب دیده میکند.
با حرکت دادن سوزن، نواحی منقبض که مانع از حرکت نرم تاندون می‌شوند، از هم باز می شوند.
این نوع درمان باید تحت کنترل سونوگرافی انجام شود.
پزشک بتواند نوک سوزن و حرکت آن را در زیر پوست را به درستی مشاهده کرده و بدون آسیب رساندن به تاندون یا اعصاب مجاور آن، غلاف محافظ را باز کند.
این روند معمولاً در مطب پزشک یا در اتاق عمل صورت می گیرد.
- جراحی: جراح با ایجاد یک برش کوچک در انگشت آسیب دیده، بخش آسیب دیده غلاف محافظ را قطع می کند تا تاندون بار دیگر آزادانه حرکت کند.
این نوع جراحی معمولا در اتاق عمل صورت می گیرد.
جراحی انگشت ماشه ای چیست؟
جراحی انگشت ماشه ای یک روش سریع و کاربردی برای درمان این بیماری است و نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد.
دو روش مهم جراحی برای انگشت ماشه ای وجود دارد.
جراحی آزادسازی باز:
جراح، در جراحی آزادسازی باز، یک برش کوچک در کف دست ایجاد میکند و با دقت غلاف تاندون را برش می‌دهد تا آن را باز کند و تاندون آزادانه در آن حرکت کند.
سپس جراح زخم را بخیه می‌زند. جراحی آزادسازی باز برای انگشت ماشه ای یک روش مطمئن است و احتمال موفقیت آن 99% است.
جراحی آزادسازی زیرپوستی:
جراحی آزادسازی زیرپوستی نسبت به روش باز، کمتر تهاجمی است. جراح در این روش، به جای ایجاد برش، یک سوزن را به درون پایه انگشت وارد میکند.
پزشک با استفاده از سوزن بافت اطراف تاندون محدود شده را از هم باز میکند.
روش آزادسازی زیرپوستی، نتایج رضایت بخش قابل توجهی را در مدت زمان کوتاهی برای بیماران به همراه دارد.
با این وجود، بررسی‌ها نشان می‌دهد که جراحی آزادسازی باز، نتایج بهتری را در دراز مدت خواهد داشت.
به طور کلی، هر دو روش جراحی علائم انگشت ماشه ای را به طور مؤثری برطرف خواهند کرد.
درمان انگشت ماشه ای با ورزش
1. بلند کردن انگشت
به این صورت که باید کف دست را روی زمین یا یک سطح صاف بگذارید. حالا هر انگشت را به تنهایی بلند کنید.
البته در بلند کردن انگشتی که دچار مشکل شده است باید تمرکز و دقت بیشتری داشته باشید.
باید خیلی آرام هر انگشت را بلند کنید، چند ثانیه در همان حالت نگه دارید و بعد پایین بیاورید و استراحت بدهید؛
سپس تمرین را برای انگشت بعدی آغاز کنید.
2. کشیدن انگشت به کمک کش
برای این کار اول انگشت ها را به سمت داخل جمع کنید طوری که هر کدام از انگشت ها صاف باشند و فقط از بند اول خم شوند.
بعد یک کش دور آن ها بیندازید. حالا دستتان را در حالی که باید فشار کش را خنثی کند، باز و بسته کنید.
3. کشش یک انگشت به کمک شست
اول انگشت آسیب دیده را با شست خود بگیرید. موقعیت انگشت ها در این حالت به شکل یک دایره در می آید.
این حالت را به مدت 5 ثانیه نگه دارید و سپس انگشت را به حالت اول و معمولی برگردانید. این کار را 10 بار تکرار کنید.
4. فشار دادن توپ تنیس
با استفاده از یک توپ تنیس (یا همان هفت سنگ) می شود به بهبود مشکل انگشت ماشه ای کمک کرد.
فقط کافی است توپ تنیس را کف دستتان بگیرید و حدود 5 ثانیه با انگشت ها فشار دهید و بعد رها کنید. همین کار را در روز 5 تا 10 بار انجام دهید.
5. باز کردن دست
اول دست را کامل باز کنید و انگشت ها را هم کاملاً از هم فاصله دهید.
بعد انگشت ها را جمع کرده و دستتان را مشت کنید. حالا همین حرکت را چند بار تکرار کنید.
6. بستن چند مرحله ای دست
اول دست را کامل باز کنید و انگشت ها را صاف و باز نگه دارید. حالا فقط انگشت ها را از بند اول و دوم جمع کنید.
یعنی انگشت ها به کف دست نمیرسند و فقط حالت حلقه شده پیدا می کنند.
حالا انگشت ها را باز کنید تا به حالت اول خود بازگردند. مجداً انگشت ها را خم کنید ولی این بار انگشت ها را طوری خم کنید که در نهایت دستتان مشت شود.
بعد دست را باز کنید و دوباره خم کنید.
خم کردن برای بار سوم به صورتی باید انجام شود که بند اول انگشت خم نشود و سر انگشت ها به انتهای کف دست و نزدیک به مچ برسد.
7. باز کردن انگشت ها از یکدیگر
اول دو انگشت را به طور کامل باز کنید و صاف نگه دارید. بعد به کمک دست دیگر این دو انگشت را از هم باز کنید تا شکل V تشکیل دهند.
انگشت شست و اشاره دست دیگر را بین دو انگشتی که از هم باز کرده اید بگذارید.
سعی کنید با ایجاد فشار این دو انگشت را از هم بیشتر فاصله دهید تا تحت کشش قرار بگیرند.
مقدار فشار فقط باید به اندازه ای باشد که احساس کنید دو انگشت تان تحت کشش هستند.
مراقب باشید که بیش از حد به آنها فشار نیاورید چون ممکن است در اثر کشش بیش از حد آسیب ببینند. این حرکت را 5 بار تکرار کنید.
بهبودی پس از جراحی انگشت ماشه ای
پس از عمل، باید بتوانید انگشت خود را بلافاصله حرکت دهید.
پانسمان‌ها معمولاً پس از چند روز برداشته می‌شوند تا حرکت راحت‌تر شود و حرکت کامل باید در عرض 2 هفته بازگردد.
اگر جراحی باز انجام داده اید، ممکن است کف دست شما بلافاصله بعد از عمل احساس درد کند،اما هر گونه ناراحتی باید در عرض 2 هفته برطرف شود.
به محض اینکه احساس کردید رانندگی برای شما ایمن است می توانید دوباره رانندگی کنید که معمولاً بعد از 3 تا 5 روز است.
ممکن است بتوانید بلافاصله از رایانه بنویسید و از آن استفاده کنید.
شما می توانید بعد از حدود 2 یا 3 هفته ورزش کنید،هنگامی که زخم شما بهبود یافت و دوباره می توانید چنگ بزنید.
اینکه چه زمانی می توانید به کار خود بازگردید به شغل شما بستگی دارد.
اگر یک کار میز دارید یا نقشی دارید که شامل وظایف یدی سبک است، ممکن است نیازی به مرخصی نداشته باشید.
اگر شغل شما شامل کار یدی است، ممکن است تا 4 هفته به مرخصی نیاز داشته باشید.
اگر چندین انگشت خود را جراحی کرده اید، دوره نقاهت شما ممکن است طولانی تر شود.
اگر به جای جراحی باز کردن انگشت ماشه ای،جراحی از راه پوست انجام داده اید،دوره نقاهت شما ممکن است کوتاه تر باشد زیرا زخمی روی کف دست خود نخواهید داشت.