تنگی کانال نخاعی؛ از علت تا درمان
منظور از تنگی کانال نخاعی، باریک شدن فضای درون ستون فقرات است که می‌تواند به عصب‌هایی که از این ناحیه عبور می‌کند، فشار وارد کند. تنگی کانال نخاعی اغلب در ناحیه کمر و گردن ایجاد می‌شود.
افرادی که دچار این عارضه هستند ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند، در حالی که برخی دیگر علائمی مانند درد، گزگز، ضعف عضلانی و بی حسی را تجربه خواهند کرد. علائم ایجاد شده در بیماران می‌تواند به‌مرور زمان بدتر شود.
تنگی کانال نخاعی معمولا به‌دلیل ساییدگی یا پارگی ستون فقرات در افراد رخ می‌دهد.
تنگی کانال نخاعی چه علائمی دارد؟
همانطور که گفتیم ممکن است برخی از افراد هیچ نشانه و علائمی از این بیماری نداشته باشند و تنها در MRI و CT اسکن مشخص شود. در صورتی که در فردی علائم وجود داشته باشد، به شرح زیر خواهد بود.
علائم در گردن
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست، بازو و پا
- احساس ضعف در دست، بازو و پا
- عدم تعادل هنگام راه رفتن
- گردن درد
- در مواقع شدیدتر اختلال در عملکر روده و مثانه
علائم در کمر
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در پا یا انگشتان پا
- احساس ضعف در پا یا انگشتان پا
- کمردرد
احساس درد یا گرفتگی در یک یا هر دو پا به‌دلیل ایستادن طولانی مدت یا راه رفتن وجود دارد که هنگام نشستن و خم شدن تسکین پیدا می‌کند.
اگر هر یک از علائم ذکر شده را تجربه کرده‌اید، می‌بایست به کلینیک درد مراجعه کنید تا بررسی‌های لازم را جهت درمان انجام دهند.
علت تنگی کانال نخاعی چیست؟
ستون فقرات از گردن تا پایین کمر ادامه دارد. حال استخوان‌های ستون فقرات یک کانال نخاعی را تشکیل می‌دهند که از نخاع محافظت می‌کنند. برخی از افراد از همان بدو تولد با تنگی کانال نخاعی متولد می‌شوند و برخی به‌دلایل دیگر چنین عارضه‌ای را تجربه می‌کنند که در ادامه برای شما ذکر خواهیم کرد:
رشد بیش از حد استخوان؛
آسیب و ساییدگی‌های که ناشی از آرتروز ایجاد می‌شود، می‌تواند منجر به خارهای استخوانی شود و در کانال نخاعی قرار گیرد. بیماری پاژه از دیگر مواردی است که بزرگسالان بیشتر درگیر این بیماری می‌شوند و می‌تواند منجر به رشد بیش از حد استخوان در ستون فقرات شود، در نهایت باعث تنگی کانال نخاعی خواهد شد.
فتق دیسک؛
در فتق دیسک کمر، دیسک‌ها که مانند بالشتک‌هایی نرم بین مهره‌های کمری هستند و به‌عنوان کمک فنر عمل می‌کنند، با افزایش سن خشک خواهند شد. همچنین اگر قسمت بیرونی دیسک پاره شود، باعث خارج شدن مقداری از محتویات درون دیسک به بیرون می‌شود و منجر به فشار وارد شدن به نخاع خواهد شد.
ضخیم شدن رباط‌ها؛
رباط‌ها مانند طناب‌های محکمی هستند که به نگهداشتن استخوان‌ها در ستون فقرات کمک می‌کنند. این بافت‌های ضخیم می‌توانند به مرور زمان سفت و ضخیم شوند. این رباط‌های ضخیم شده می‌تواند به داخل کانال نخاعی وارد شود.
تومور؛
تومورها یک رشد غیر طبیعی هستند که می‌تواند در داخل نخاع، در غشا پوشاننده نخاع یا در فضای بین نخاع و مهره‌ها رشد کند. این بیماری در MRI و CT اسکن قابل رویت و مشاهده خواهند بود.
آسیب‌های وارد شده به ستون فقرات.
حادثه‌هایی مانند تصادف و سایر اتفاقات می‌تواند منجر به شکستگی یا دررفتگی ستون فقرات شود. جابه‌جایی استخوان ناشی از شکستگی استخوان ستون فقرات به کانال نخاعی آسیب وارد می‌کند.
عوامل خطرساز در ایجاد تنگی کانال نخاعی
بیشتر افراد مبتلا به این عارضه بالای ۵۰ سال سن دارند؛ بنابراین، می‌توان گفت افزایش سن در ایجاد این بیماری می‌تواند نقش داشته باشد. با این وجود ممکن است برخی از حوادث در افراد جوان نیز منجر به تنگی کانال نخاعی شود.
برخی از مشکلات مادرزادی مانند اسکولیوز و بیماری‌های ژنتیکی می‌تواند در رشد استخوان و عضله در بدن تاثیر بگذارد.
تنگی کانال نخاعی چه عوارضی برای بیماران دارد؟
اگر تنگی کانال نخاعی توسط پزشک تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است پیشرفت کند و منجر به مشکلات دائمی یا عارضه‌هایی همچون موارد زیر شود:
- بی حسی
- ضعف
- از کار افتادگی بدن یا فلج
- بی اختیاری ادرار یا مدفوع
- عدم تعادل هنگام حرکت
تنگی کانال نخاعی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
هنگامی که به پزشک مراجعه می‌کنید، ابتدا در رابطه با علائم فعلی شما سوال می‌کند و سپس معاینه بدنی انجام خواهد گرفت. جهت تایید این بیماری ممکن است آزمایشاتی همچون موارد زیر انجام گیرد. تصویربرداری‌ها به شرح زیر است:
اشعه ایکس
با استفاده از این عکسبرداری می‌توان تغییرات استخوانی مانند خارهای استخوانی را مشاهده کرد.
MRI
در MRI امواج رادیویی بسیار قوی جهت مشاهده تصاویری از ستون فقرات مورد استفاده قرار می‌گیرد. با انجام این آزمایش می‌توان وجود هر گونه آسیب‌دیدگی به دیسک، رباط و همچنین تومور را مشاهده کرد.
مهم‌تر از همه این موارد این آزمایش، نشان می‌دهد در چه قسمتی عصب نخاعی تحت فشار قرار دارد.
سی تی میلوگرام
اگر نتوانید MRI را برای تشخیص بیماری انجام دهید، پزشک ممکن است انجام سی تی میلوگرام را به شما پیشنهاد دهد. این روش ترکیبی از تصویربرداری اشعه ایکس از زوایای مختلف است که تصاویر دقیقی از بدن شما نشان می‌دهد.
در این روش تصویربرداری می‌توانید فتق دیسک، خارهای استخوانی و تومورها را مشاهده کنید.
درمان تنگی کانال نخاعی به چه صورت است؟
درمانی که برای تنگی کانال نخاعی در نظر گرفته می‌شود، بسته به محل و شدت این عارضه در بیماران متفاوت است. اگر هیچ علائمی ناشی از تنگی کانال نخاعی را نداشته باشید، پزشک تنها زمان‌های مشخصی برای معاینه منظم و بررسی برای شما در نظر خواهد گرفت.
درمان‌های دارویی
مصرف مسکن
داروهای مسکن مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و استامینوفن در تسکین درد موثر است. این داروها تنها در طی مدت کوتاهی توصیه می‌شود.
داروهای ضد افسردگی
مصرف برخی از داروهای ضد افسردگی می‌تواند در کاهش درد موثر باشد که با تنها توسط پزشک تشخیص داده می‌شود و در صورت نیاز تجویز خواهد شد.
داروهای ضد تشنج
برخی از داروهای ضد تشنج برای کاهش درد ناشی از عصب آسیب‌دیده موثر است.
فیزیوتراپی
افرادی که دچار تنگی کانال نخاعی هستند، برای اینکه کمتر درد احساس کنند، کم‌تحرک می‌شوند. ادامه این روند باعث ضعف عضلانی می‌شود، به دنبال آن درد بیشتری احساس خواهد شد. با مراجعه به فیزیوتراپیست می‌توانید تمرینات مختص به خودتان را انجام دهید.
تزریق داروهای استروئیدی
ریشه‌های عصبی ممکن است تحریک و متورم شده باشند. با وجود این که تزریق داروهای استروئیدی منجر به رفع تنگی کانال نخاع نمی‌شود؛ اما در کاهش التهاب و تسکین درد موثر است. تزریق داروهای استروئیدی ممکن است برای همه افراد مناسب نباشد، پزشک پس از بررسی‌های لازم درمان مناسبی را برای شما در نظر خواهد گرفت.
در صورتی که هیچ یک از این روش‌های درمانی موثر نباشد، پزشک عمل جراحی را برای بیمار در نظر می‌گیرد.
درمان‌های خانگی جهت کنترل تنگی کانال نخاعی
همراه با درمان‌هایی که پزشک برای شما در نظر می‌گیرد باید به برخی از نکات درمانی در منزل توجه داشته باشید:
- از کمپرس سرد و گرم جهت رفع علائم تنگی کانال نخاعی استفاده کنید.
- به وزن متعادل برسید.
- ورزش و تمرینات کششی را برای تسکین درد انجام دهید.
- استفاده از عصا یا واکر می‌تواند در حفظ تعادل موثر است و در نهایت کاهش درد را به همراه دارد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.