دردهای شدید پشت لگن یا ساکروایلیاک

انتهای ستون فقرات ساکروم وجود دارد و در کنار آن مفصلی به نام ساکروایلیاک قرار گرفته، در واقع قسمتی است که ساکروم به ایلیاک می‌چسبد. در برخی از مواقع فرد دچار درگیری و التهاب در این مفصل می‌شود.

بیمار دردهای شدیدی در ناحیه لگن، هنگام نشستن، برخاستن و انجام فعالیت‌های روزانه تجربه می‌کند. معمولا تشخیص این بیماری کار آسانی نیست، گاهی ممکن است با دیسک کمر اشتباه گرفته شود.

اغلب افرادی که دچار این بیماری هستند، طی مدت زمانی طولانی اقدامات و درمان‌های مختلفی را انجام می‌دهند. بیماران دردهای مفصل ساکروایلیاک را مانند دردهای تیز به پزشکان کلینیک درد گزارش می‌کند. این دردها از لگن به پایین کمر یا تا قسمت ران گسترش پیدا می‌کند.

گاهی اوقات بیماران احساس گزگز یا بی حسی در این قسمت از بدن خود دارند. اگر شما هم دچار دردهای شدید پشت لگن هستید و چنین علائمی را دارید، در ادامه با همراه باشید تا اطلاعات کاملی در این زمینه در اختیار شما قرار دهیم.

منظور از مفصل ساکروایلیاک چیست؟

منظور از ساکروایلیاک قسمتی است که ساکروم و ایلیاک در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. استخوان ساکروم مثلثی شکل است که در پایین ستون فقرات، در بالای استخوان دنبالچه قرار دارد.

ایلیوم یکی از سه استخوانی است که استخوا‌های ران را تشکیل می‌دهد و در بالاترین نقطه لگن قرار گرفته است. مفصل ساکروایلیاک تحمل وزن را برعهده دارد و به عنوان کمک فنر عمل می‌کند، در واقع با وجود این مفصل، فشار از ستون فقرات برداشته می‌شود.

فضای بین استخوان‌های مفاصل با مایع پر شده‌اند تا این قسمت روان عمل کند. همچنین در این فضا عصب قرار دارد که سیگنال‌های درد به مغز فرستاده می‌شود.

تمامی استخوان‌ها در مفصل ساکروایلیاک یا SI توسط عضلات و رباط‌های فوق‌العاده قوی به یکدیگر متصل می‌شوند، که ثبات و حرکت را برای افراد امکان‌پذیر می‌کند.

عوامل موثر در ایجاد درد مفصل ساکروایلیاک

زمانی که التهاب در این مفصل ایجاد شود، به عنوان اختلال در عملکرد مفصل ساکروایلیاک شناخته می‌شود. عوامل مختلفی می‌تواند در ایجاد چنین شرایطی بسیار موثر باشد، که به شرح زیر است:

آرتروز؛

زمانی که مدت زمان زیادی به مفصل ساکروایلیاک فشار وارد شود، می‌تواند غضروف را از بین ببرد و منجر به آرتروز شود. به‌طور کلی به‌دلیل افزایش سن، آرتروز می‌تواند در مفصل SI یا ساکروایلیاک، ستون فقرات و سایر مفاصل در سرتاسر بدن ایجاد شود.

اسپوندیلیت آنکیلوزان؛

این بیماری (AS) نوعی آرتروز التهابی است که مهره‌ها و ستون فقرات را درگیر می‌کند. علاوه بر اینکه چنین شرایطی می‌تواند منجر به درد شود، باعث رشد استخوان جدیدی نیز خواهد شد.

اگرچه بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان ابتدا مفصل ساکروایلیاک را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ اما، می‌تواند باعث التهاب در سایر مفاصل و در برخی از مواقع نادر در اندام‌ها و چشم‌ها نیز شود. این بیماری بیشتر در آقایان جوان مشاهده می‌شود.

نقرس؛

این بیماری هنگامی ایجاد می‌شود که بدن شما مقدار زیادی اسید اوریک داشته باشد. نقرس با درد مفصل بروز می‌کند که بسیار شدید است. در اغلب مواقع این بیماری بر انگشت شست پا تاثیر می‌گذارد؛ اما، می‌تواند همه مفاصل از جمله مفصل ساکروایلیاک را تحت تاثیر قرار دهد.

آسیب وارد شدن؛

مفصل ساکروایلیاک می‌تواند به‌دلیل ضربه وارد شدن ناشی از زمین خوردن یا تصادفات آسیب ببیند.

بارداری؛

رلاکسین، هورمونی است که در بارداری ترشح شده و باعث کشش مفصل ساکروایلیاک می‌شود. در حقیقت این تغییرات به این دلیل است که بدن را برای تولد نوزاد آماده کند. همچنین منجر به آن می‌شود که مفصل پایداری کمتری داشته باشد.

هنگام افزایش وزن مادر و کودک، در اغلب مواقع منجر به درد ساکروایلیاک می‌شود. خانم‌هایی که چنین مشکلاتی را تجربه می‌کنند، بیشتر در معرض خطر آرتروز در مفصل ساکروایلیاک قرار دارند.

نحوه راه رفتن.

راه رفتن غیر طبیعی باعث اختلال در عملکرد مفصل ساکروایلیاک می‌شود. در حقیقت ممکن است فردی به‌دلیل کوتاه بودن یک پا نسبت به پای دیگر به‌طور غیر عادی راه برود، زمانی که این مشکل برطرف شود، دردهای ناشی از مفصل ساکروایلیاک نیز برطرف خواهد شد.

همچنین گاهی اوقات ممکن است برخی از خانم‌ها در بارداری به‌طور غیر عادی راه بروند که به محض تولد و عادی راه رفتن، درد ایجاد شده در این مفصل برطرف می‌شود.

درد مفصل ساکروایلیاک چه علائمی دارد؟

زمانی که اختلالی در عملکرد مفصل ساکروایلیاک ایجاد می‌شود، بیمار علاوه بر درد علائم دیگری را تجربه خواهد کرد که این موارد به شرح زیر است:

• کمردرد
• احساس درد در سرین، مفصل ران و لگن
• درد در کشاله ران
• افزایش درد هنگام ایستادن از حالت نشسته
• سفتی و احساس سوزن در لگن
• بی حسی
• ضعف
• دردی که به پاها و قسمت فوقانی پا گسترش می‌یابد.

نحوه تشخیص درد ناشی از مفصل ساکروایلیاک چگونه است؟

همانطور که گفته شد، تشخیص درد ناشی از این مفصل کار آسانی نیست. از آنجایی که مفاصل در اعماق بدن شما قرار دارند، بررسی و آزمایشات را برای پزشک بسیار دشوار می‌کند. در اغلب مواقع آسیب به مفاصل در تصویربرداری‌هایی مانند اشعه ایکس، MRI یا سی تی اسکن نشان داده نمی‌شود.

علائم این بیماری شبیه به بیماری‌هایی مانند سیاتیک، بیرون‌زدگی دیسک و آرتروز مفصل ران است. پزشک ممکن است اقدامات زیر را برای تشخیص این عارضه به کار گیرد:

• طی معایناتی که انجام می‌دهد، از شما خواسته می‌شود همانطور که پزشک می‌گوید، حرکت کنید و حرکات کششی را انجام دهید. این حرکات می‌تواند به پزشک کمک کند تا منبع اصلی درد تشخیص داده شود.
• داروی بی حسی به مفصل ساکروایلیاک تزریق می‌شود، اگر درد پس از مدت کوتاهی تسکین یافت، نشان می‌دهد که به احتمال زیاد دچار درد مفصل ساکروایلیاک هستید.
• گاهی تصویربرداری‌هایی مانند اشعه ایکس، ام آر آی و سی تی اسکن برای بیمار انجام می‌گیرد.

درمان درد مفصل ساکروایلیاک

پزشک بسته به شرایط و وضعیت بیمار درمان‌های مختلفی را برای او در نظر می‌گیرد. به‌طور مثال فیزیوتراپی، انجام تمرینات ورزشی، خود مراقبتی از روش‌های درمانی موثر برای کاهش درد مفصل ساکروایلیاک است.

در حقیقت فیزیوتراپی و انجام ورزش‌های کم تحرک مانند یوگا یا انجام ماساژ می‌تواند به تثبیت و تقویت مفصل ساکروایلیاک کمک کند و درد ناشی از آن را تسکین دهد.

نکته دیگری که برای کاهش درد وجود دارد، این است که از بسته یخ روی قسمت آسیب‌دیده استفاده کنید. علاوه بر این، درد زمانی تسکین پیدا می‌کند که کمپرس آب گرم را نیز در قسمت آسیب‌دیده قرار دهید یا دوش آب گرم بگیرید.

مصرف دارو و درمان‌های غیر جراحی

اگر درد مفصل ساکروایلیاک با انجام فیزیوتراپی، ورزش و خودمراقبتی قابل درمان و کنترل نباشد، پزشک در محله بعد دارو و درمان‌های غیر جراحی را برای او در نظر می‌گیرد. درمان‌های غیر جراحی شامل موارد زیر است:

• داروهای ضد التهاب مانند داروهای غیر استروئیدی آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن
• شل کننده‌های عضلانی
• استروئیدهای خوراکی برای استفاده کوتاه مدت
• مهار کننده‌های نکروز تومور
• تزریق کورتیکو استروئید به مفصل
• رادیوفرکوئنسی مفاصل (با استفاده از انرژی، عصب‌هایی که منجر به درد می‌شود، غیر فعال می‌کنند)

عمل جراحی مفصل ساکروایلیاک

در برخی از مواقع نادر ممکن است هر یک از این روش‌های غیر جراحی برای بیمار موثر نباشد، در این مواقع است که باید به دنبال راهکار نهایی یعنی عمل جراحی رفت. پس از جراحی، از روش‌های درمانی دیگر برای تسریع روند بهبودی بیماران مانند فیزیوتراپی در نظر می‌گیرند.

آیا راهکاری برای جلوگیری از درد مفصل ساکروایلیاک وجود دارد؟

در اغلب مواقع درد ناشی از مفصل ساکروایلیاک قابل پیشگیری نیست؛ اما به‌طور کلی با تغییر سبک زندگی و انجام تمرینات منظم ورزشی مناسب و منظم می‌توان از ایجاد چنین عارضه‌هایی جلوگیری کرد.

فیزیوتراپی برای درمان درد ناشی از مفصل ساکروایلیاک

فیزیوتراپی که در اغلب مواقع به تنهایی یا همراه دیگر راهکارهای درمانی برای بهبود این مفصل در نظر گرفته می‌شود، شامل موارد زیر است:

• حرکات کششی برای کاهش تنش‌های عضلانی و اسپاسم در ناحیه کمر، باسن و لگن. تنش در ایجاد چنین عضلاتی ناشی از اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک، می‌تواند دلیل اصلی ایجاد درد در این قسمت باشد.
• انجام حرکات قدرتی برای عملکرد بهتر مفصل ساکروایلیاک، لگن و کمر انجام می‌شود. جهت تقویت این مفاصل می‌توان تمریناتی را در عضلات شکم، تنه و عضلات کمر انجام داد.
• ورزش هوازی برای جریان خون بهتر و رسیدن مواد مغذی و اکسیژن به بافت‌های آسیب‌دیده می‌تواند روند بهبودی را تسهیل کند.