آرتروز زانو را بیشتر بشناسید

سن یکی از مهم‌ترین عواملی است که سبب بروز درد زانو می‌شود. اما افراد جوان از این مسئله مثتسنی نیستند. همچنین زمینه این بیماری می‌تواند ارثی باشد. به‌طور کلی مفاصل، مانند دیگر اندام‌های بدن چرخه طبیعی خود را دارند.

در این چرخه گاهی ترمیم و گاهی آسیب رخ می‌دهد. گاهی اوقات روند بازسازی مفاصل سبب تغییر ساختار آن می‌شود. هنگامی که تغییرات در یک یا چند مفصل ایجاد شود، آرتروز بروز خواهد کرد.

آرتروز زانو چگونه ایجاد می‌شود؟

این عارضه به‌دلیل سائیدگی ایجاد می‌شود. در واقع منظور از ساییدگی شرایطی است که کشش طبیعی بین مفصل و غضروف از بین می‌رود. در این مواقع مفاصل به یکدیگر نزدیک شده و سبب سایش آنها می‌شود. ساییدگی ایجاد شده بین استخوان‌ها و مفاصل، با نشانه و عارضه‌های زیر همراه است:

• درد
• تورم
• سفتی
• عدم توانایی در حرکت زانو
• چرخش در استخوان

چه افرادی مستعد آرتروز زانو هستند؟

آرتروز زانو به‌عنوان شایع‌ترین انواع آرتروز شناخته می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که این بیماری بیشتر در افراد مسن بروز می‌کند. اما نمی‌توان گفت که به هیچ‌وجه‌ در جوانان دیده نمی‌شود. اما در حالت کلی احتمال ابتلا به آرتروز در افراد بالای ۴۵ سال بیشتر است. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که خانم‌ها بیش از آقایان دچار ابتلا به این بیماری هستند.

انواع آرتروز و علائم آن‌ها

آرتروز به هفت گروه اصلی شامل:

1. آرتریت التهابی
2. آرتروز دژنراتیو (تخریبی) یا مکانیکی
3. درد اسکلتی عضلانی و بافت نرم
4. درد‌های کمری
5. بیماری بافت همبند
6. آرتروز عفونی
7. آرتروز متابولیک

چه عواملی سبب بروز آرتروز زانو می‌شود؟

هر چه سن بالاتر می‌رود احتمال آرتروز در همه افراد بیشتر می‌شود. تقریباً اکثر افراد در سنین بالا آرتروز را تجربه می‌کنند. اما شدت این بیماری در هر فردی متفاوت است. با این وجود چندین عامل خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهد:

• سن

  با افزایش سن خطر ابتلا به این نوع آرتروز افزایش می‌یابد.

• وزن

  هنگامی که شما دچار اضافه وزن شوید، بار زیادی به مفاصل به‌خصوص زانو وارد می‌شود.

• وراثت

  در این مواقع به‌دلیل ژنتیکی، فرد مبتلا می‌شود.

• جنسیت

  خانم‌هایی با سنین بالای ۵۵ سال، بیش از مردان در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.

• آسیب‌های وارد شده به زانو

  ممکن است برخی از افراد به‌دلیل شغل و فعالیت‌های روزمره‌ای که دارند، صدمات زیادی به پای خود وارد کند. حرکاتی مانند خم شدن مکرر زانو، بلند کردن وزنه‌های سنگین و… سبب آسیب به زانو خواهد شد.

• افراد ورزشکار

  ورزشکاران که به‌خاطر ورزش‌های سنگین مانند فوتبال، تنیس یا دویدن در مسافت‌های طولانی، بیشتر در خطر ابتلا به این عارضه قرار دارند. بهتر است هنگام انجام فعالیت با احتیاط بیشتر ورزش کنند تا خطر آسیب به پا در آنها کاهش یابد.

• سایر بیماری‌ها
  

  اشخاص مبتلا به روماتیسم مفصلی، که دومین نوع شایع آرتروز است، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به آرتروز زانو هستند. اشخاص مبتلا به بعضی از اختلالات متابولیکی، مثل افزایش غیرطبیعی آهن یا تولید بیش از اندازه هورمون رشد، هم تا حد زیادی در معرض ابتلا به آرتروز زانو هستند.

اما این نکته را به یاد داشته باشید که انجام تمرینات ورزشی اگر اصولی باشد، باعث تقویت عضلات می‌شود و شما را از خطر ابتلا به آرتروز دور خواهد کرد.

علائم ابتلا به آرتروز زانو

این بیماری با علائمی همراه است. با آگاهی از آنها می‌توانید وجود این بیماری را تا حد زیادی تشخیص دهید. نشانه‌ها شامل موارد زیر است:

• دردی که همراه با فعالیت افزایش یافته و در هنگام استراحت کاهش می‌یابد.
• احساس گرما در مفصل زانو
• احساس سفتی در زانو (بیشتر در هنگام صبح و مواقعی که مدتی طولانی نشسته‌اید)
• بروز مشکل هنگام بالا یا پایین رفتن از پله
• شنیدن صدایی از زانو هنگام حرکت دادن پا
• تورم

نحوه تشخیص چگونه است؟

تشخیص دقیق این بیماری فقط به دست پزشک متخصص امکان‌پذیر است. ابتدا پزشک در خصوص تاریخچه پزشکی شما سؤالاتی خواهد پرسید تا علت دقیق درد زانو ایجاد شده در پای شما را جویا شود. همچنین باید بدانید که آیا شخص دیگری در خانواده شما دچار چنین عارضه‌ای شده است یا خیر؟ اما علاوه بر این موارد تشخیص نهایی به‌صورت حرفه‌ای‌تر صورت می‌گیرد:

• اشعه ایکس

  با استفاده از اشعه ایکس می‌توان متوجه شد تا چه حدی به استخوان و غضروف آسیب وارد شده است.

• ام آر آی (MRI)

  زمانی استفاده می‌شود که نتوان به طور دقیق با استفاده از اشعه ایکس علت درد ایجاد شده در مفصل را تشخیص داد.

علاوه بر موارد ذکرشده در ادامه روند درمان گاهی اوقات نیاز است که آزمایش خون نیز گرفته شود؛ چراکه ممکن است عارضه‌هایی همچون روماتوئید آرتریت سبب ایجاد درد مفصل شود.

نحوه درمان آرتروز زانو چگونه است؟

هدف اصلی از درمان، تسکین درد و انجام مجدد حرکات پا است. به‌همین جهت چندین درمان کارساز برای بهبودی شما در نظر گرفته شده که در ادامه ذکر خواهیم کرد:

• کاهش وزن

  همانطور که گفته شد یکی از دلایل آن اضافه وزن است. اگر حتی مقدار کمی از وزن خود را کاهش دهید، شاهد روند بهبودی خود خواهید بود.

• ورزش

  یکی از راهکارهای درمان، تقویت عضلات زانو است. با انجام فعالیت‌های فیزیکی و ورزش می‌توانید مفصل خود را تقویت کرده و درد را کاهش دهید. انجام حرکات کششی و انعطافی، مناسب‌ترین ورزش‌ها برای شما هستند. اما این نکته را به یاد داشته باشید که باید تحت نظر افراد با مهارت فعالیت‌های فیزیکی خود را انجام دهید.

• استفاده از داروهای مسکن و ضدالتهاب

  مصرف برخی از داروها می‌تواند در کاهش درد بسیار مؤثر واقع شوند. داروهایی مانند استامینوفن، ایبپروفن و ناپرکسن از دسته داروهایی هستند که برای این افراد تجویز می‌شود. اما استفاده از این نوع داروها در مدت‌زمان طولانی و بدون تجویز پزشک، عارضه‌هایی را به‌همراه خواهد داشت.

• تزریق کورتیکو استروئیدها و اسید هیالورونیک

  استروئیدها به‌عنوان ضدالتهاب‌های قدرتمند به منظور درمان استفاده می‌شوند. اسید هالورونیک به عنوان مایعی روان‌کننده تزریق می‌شود و در نهایت سبب جلوگیری از ساییدگی زانوها خواهد شد.

• تزریق زانو

  در این گزینه موادی مستقیماً به زانویی که درد می‌کند تزریق می‌شود. این تزریقات ظرف حدوداً یک روز شروع به اثرگذاری کرده و به مدت چند هفته یا ماه درد را کاهش می‌دهند. از آن‌ها بیشتر برای آرتروز‌های بسیار دردناک و حمله‌های ناگهانی ناشی از ریزش کریستال‌های کلیسم استفاده می‌شود

• تزریق اوزون

  نتایج یک کارآزمایی تصادفی شاهددار، نشان داده است که، تزریق اوزون به داخل زانو می‌تواند درد را کاهش داده و باعث بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به آرتروز زانو شود.

• فیزیوتراپی

  از دیگر روش‌های مؤثری که برای درمان در نظر گرفته می‌شود، فیزیوتراپی است. از این طریق ماهیچه‌ها تقویت می‌شود و همچنین سبب انعطاف‌پذیری در مفصل نیز خواهد شد. علاوه بر این متخصصین کاردرمانی نوع صحیح انجام فعالیت‌های فیزیکی روزانه را به شما یاد خواهند داد.

• استفاده از بریس‌ها

  پزشک فوق تخصص زانو برای درمان این بیماری از وسیله‌ها و ابزارهای حرفه‌ای استفاده می‌کند. یکی از مؤثرترین آنها بریس است. بریس تعادل وزن را حفظ کرده و بار اضافی وارد شده را به زانو را خارج می‌کند.

• عمل جراحی

  عمل جراحی به‌عنوان مرحله آخر در نظر گرفته می‌شود. در واقع زمانی که هیچ یک از راهکارهای ذکرشده کارساز واقع نشود، عمل جراحی را به‌عنوان تنها راه حل مناسب برای درمان انجام می‌دهند.

کلام آخر

آرتروز زانو یک بیماری شایع در بین افراد است. عوامل زیادی می‌تواند در بروز این بیماری بسیار کارساز باشد. در صورتی که از عوامل ایجادکننده این بیماری به خوبی آگاه باشید، تا حد زیادی از بروز آن جلوگیری خواهید کرد.

به لطف وجود پزشکان مجرب در کلینیک‌های درد و پیشرفت در حوزه پزشکی، در صورت بروز چنین مشکلی راهکارهای بسیاری برای درمان آن وجود دارد. در مواقع نادر در صورتی که هیچ یک از درمان‌ها در فرد کارساز واقع نشود عمل جراحی به عنوان درمان در نظر می‌گیرند.