سردرد بیماری شایعی است که افراد بسیاری روزانه با آن سر و کار دارند. این درد برای همۀ افراد کم و بیش اتفاق میافتد. بسیاری از سردردها از انواعی هستند که میتوان نگران آنها نبود. اگر وجود درد در ناحیه سر در فعالیت روزانه، کار و زندگی شخصی افراد اختلال ایجاد کند، وقت آن است که به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی آن را دریابید.
اولین قدم برای خنثی کردن سردردهای مکرر، یافتن دلیل آن است. برخی اوقات سردرد نشانۀ بیماری یا بیماریهای دیگری است که در بدن وجود دارد. همچنین در برخی موارد نیز هیچ دلیل مشخصی ندارد.
همیشه به علائم و نشانههای سردرد خود توجه کنید تا بتوانید عاملی را که موجب آن میشود، از بین ببرید. برای مثال برخی محرکها مانند زمان غذا خوردن، استرس یا بیخوابی در بسیاری موارد موجبات مبتلا شدن به سردرد را فراهم میکنند. همیشه هم نمیتوان که از بروز این درد جلوگیری کرد، اما با کمک یک پزشک حاذق میتوانید درد و علائم آن را مدیریت و کنترل کنید.
داروها تا حد زیادی میتوانند درد را کاهش دهند اما بهترین گزینه نیستند. بهطور کلی تغییر سبک زندگی برای کنترل استرس و در نتیجه کاهش سردرد، بسیار مناسبتر است. تمام راهکارهایی که برای جلوگیری یا کاهش سردرد تجویز میشود، ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. بنابراین بهترین راهحل صحبت با پزشک معالج و یافتن دلیل سردرد است.
انواع سردرد
سردردهای مزمن روزانه که بیشتر از ۱۵ ماه طول بکشد. در واقع دردهایی که ما آن را با نام میگرن میشناسیم از این دستهاند. این نوع سردردها همیشگی نیستند، اما در برخی از ساعات شبانهروز تکرار میشوند و کیفیت زندگی افراد را کاهش میدهد.
از دیگر انواع سردردهای مزمن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• یکطرفه که در این نوع بیماری تنها یکطرف سر درد خواهد گرفت.
• حرکتی که بهطور معمول حاصل ورزش و فعالیتهای بدنی شدید هستند.
• تیز و ناگهانی که چند ثانیه طول میکشند و ممکن است که در طول شبانهروز چندین بار تکرار شوند. درد این نوع سردردها را همانند درد فرو رفتن ناگهانی چاقویی در بدن، تشبیه کردهاند.
• دارویی که از عوارض جانبی برخی داروهاست و حداقل در ۱۵ روز از ماه رخ میدهد.
درمان سردردهای مزمن
معمولا داروهای تجویزی روزانه، داروهای ضدافسردگی هستند که سردردهای مزمن و تنش حاصل از آنها را کنترل میکنند. برخی روشهای جایگزین دیگر نیز وجود دارد که هدف آنها کاهش استرس است. از جملۀ این درمانها ماساژدرمانی، طب سوزنی، درمانهای روان- شناختی و… است.
میگرن
میگرن نوع رایجی از سردردهای مزمن است و در خانمها تا سه برابر بیشتر از مردان اتفاق میافتد. میگرن معمولا ارثی است و پزشک با معاینۀ جسمی، عصبی، بررسی علائم و تاریخچۀ پزشکی، وجود بیماری را در افراد تشخیص میدهد.
علائم میگرن
• وجود دردهای متوسط تا بسیار شدید
• احساس نبض زدن در سر
• حالت تهوع و استفراغ
• حساسیت به نور یا صدا
• احساس درد در یکطرف سر یا هر دو سمت
• احساس بدترشدن سردرد با داشتن فعالیتهای روزمره
میگرن
میگرن نوع رایجی از سردردهای مزمن است و در خانمها تا سه برابر بیشتر از مردان اتفاق میافتد. میگرن معمولا ارثی است و پزشک با معاینۀ جسمی، عصبی، بررسی علائم و تاریخچۀ پزشکی، وجود بیماری را در افراد تشخیص میدهد.
علائم میگرن
• وجود دردهای متوسط تا بسیار شدید
• احساس نبض زدن در سر
• حالت تهوع و استفراغ
• حساسیت به نور یا صدا
• احساس درد در یکطرف سر یا هر دو سمت
• احساس بدترشدن سردرد با داشتن فعالیتهای روزمره
درمان میگرن
درمان میگرن در کلینیک درد با هدف تسکین علائم و جلوگیری از حملات جدید انجام میگیرد. بیمار باید یاد بگیرد که انجام چه کارهایی باعث عود میگرن میشود. اجتناب از این محرکها و نحوۀ مدیریت آنها، در جلوگیری از شروع میگرن بسیار مؤثر است. درمانهای زیر نیز ممکن است که به کاهش درد میگرن کمک کند تا زمان آن سپری شود:
• استراحت در اتاقی آرام و تاریک
• کمپرس سرد یا گرم روی سر یا گردن
• ماساژ
• استفاده از مقدار کمی کافئین
• داروهای مسکن ساده مانند استامینوفن یا آسپرین
• استفاده از داروهای تجویزی قویتر به دستور پزشک، مانند داروهای ضدتشنج، فشارخون، ضدافسردگی، شلکننده عضلات و …
• اجتناب از خوردن غذاهای سنگین و خیلی چرب
از شروع سردرد جلوگیری کنید
برخی از مواردی را که با تجربه دریافتهاید، موجب شروع سردردتان میشود، باید کنترل کنید. برای مثال خوردن برخی غذاها، کافئین بیشازحد، الکل یا سرو صدای بلند که اگر این موارد انجام نشود، حملات کاهش مییابد.
همچنین در برخی موارد وجود بوهای شدید مانند:
• بوی ادکلن و عطر
• بوی سیگار
• بوی غذاهایی با رایحههای قوی
نیز موجب تشدید سردرد میشود و تا جای ممکن سعی کنید که در معرض این بوهای شدید قرار نگیرید.
درمانهای خانگی
بسیاری از افراد با داشتن سردردهای مکرر، دچار مشکل میشوند و یافتن گزینههای درمانی مناسب و طبیعی برای این امر بسیار حیاتی است.
اگرچه که روشهای سنتی همانند استفاده از داروها و مسکنها همچنان ضروری بهنظر میرسد اما با انجام برخی کارهای ساده، میتوان تا حد زیادی از شروع درد جلوگیری کرد و حتی آن را کاهش داد. در این قسمت چند مورد از روشهای خانگی جهت کاهش و جلوگیری از سردرد را بررسی میکنیم که در واقع درمانهای طبیعی هستند.
آب بنوشید
مطالعات نشان دادهاند که کمآبی بدن از علل شایع سردرد است. بهخصوص سردردهای تنشی و میگرنی، بیشتر از سایر سردردها متأثر از دهیدراته شدن بدن یا همان کمآبی است. تحقیقات نشان داده است که ۳۰ دقیقه تا ۳ ساعت بعد از نوشیدن آب، سردرد تسکین یافته و رو به بهبود رفته است.
همچنین ننوشیدن آب موجب تحریکپذیری بیشتر بدن شده و علائم سردرد بدتر بهنظر میرسند. برای جلوگیری از کمآبی بدن، در طی روز بهاندازه کافی آب بنوشید و روی خوردن میوهها و سبزیجات آبدار تمرکز بیشتری داشته باشید.
خواب کافی
کمبود خواب از بسیاری جهات برای بدن مضر است و در بیشتر موارد ایجاد سردرد میکند. مطالعات نشان دادهاند که میزان و شدت سردرد در کسانی که خواب کمتر از ۶ ساعت در طول شبانهروز دارند، در مقایسه با کسانی که بهاندازۀ کافی میخوابند، بیشتر است.
با این وجود خواب زیاد نیز موجب سردرد میشود. میزان استراحت بهاندازۀ کافی، برای پیشگیری از سردرد مناسب است. بهطور میانگین، هفت تا نه ساعت خواب شبانه برای افراد بزرگسال و نرمال مناسب است.
کمپرس سرد
زمانی که میگرن شروع میشود، استفاده از یک بستۀ سرد روی پیشانی و اطراف گردن به مدت ۱۵ دقیقه، میتواند درد را کاهش دهد. کیسۀ یخ را روی سر خود فشار داده و سپس استراحت کنید. حتی دوش آب سرد نیز کمککننده است. کمپرس سرد باعث کاهش التهاب و منقبضشدن عروقهای خونی شده که در نهایت به کاهش درد منجر میشود.
کمپرس گرم
این نوع کمپرس بیشتر سردردهای تنشی را آرام میکند. اگر دچار سردردهای سینوسی نیز هستید، پارچهای را گرم کرده و روی گردن یا پشت سر بگذارید. دوش آب گرم هم در کاهش این نوع دردها مؤثر است.
بستن سر با پارچه
در صورت امکان سر خود را با پارچهای بهصورت شل ببندید و استراحت کنید. در بسیاری موارد دستمالسرهای محکم، کلاه، پیشانیبند یا حتی برخی عینکهای شنا، موجب سردرد میشوند. به یاد داشته باشید که بهمدت طولانی از انجام این کار خودداری کنید. مطالعات نشان داده است که زنانی که موهای خود را از پشت محکم میبندند نیز در برخی موارد موجب سردرد میشود.
کمکردن نور چراغ
نورهای بسیار روشن یا سوسوزن و همچنین نور صفحۀ کامپیوتر میتواند موجب سردردهای میگرنی شود. اگر مستعد ابتلا به میگرن هستید، حتما از عینکهای آفتابی در فضای بیرون از خانه استفاده کنید و کار با کامپیوتر را به حداقل برسانید. استفاده از صفحههای خاصی که اشعۀ مانیتور را کاهش میدهد، برای رفع مشکل کامپیوتر بسیار مفید است.
برای جلوگیری از سردرد، آدامس نجوید
جویدن آدامس، بهطور مکرر به آرواره فشار میآورد و ممکن است که به سر آسیب برساند. این موارد همچنین در مورد جویدن ناخن، لبها، اشیایی مانند انتهای مداد نیز صادق است.
دقت کنید که اگر شبها دندان قروچه دارید و دندانهای خود را به هم فشار میدهید، که اغلب ناشی از استرس است، از دندانپزشک خود بخواهید که برای شما گارد دندان بسازد. استفاده از این وسیله تا حد بسیاری، سردردهای اوایل صبح را کاهش میدهد.
استفاده از کافئین
صبحها مقداری چای، قهوه یا مواد غذایی حاوی کافئین میل کنید. این مقدار کم کافئین میتواند سردرد را کاهش دهد.
کافئین موجب بهبود خلق و خو، افزایش هوشیاری و انسداد رگهای خونی میشود که تمامی این موارد تاثیرات مثبتی بر علائم سردرد دارند.
اما باید توجه داشت که در مصرف کافئین زیادهروی نکنید؛ زیرا استفاده بیش از اندازۀ آن نیز موجب ایجاد سردردهای خاص خود است. استفاده مکرر مقادیر زیاد کافئین و قطع یکباره آن نیز میتواند اثر عکس داشته باشد و باعث سردرد شود.
آرامش داشته باشید
بهطور کلی یکی از سادهترین راهها برای کاهش دفعات سردرد و شدت آن انجام فعالیتهای بدنی است. سطح پایین فعالیت بدنی بهوضوح با افزایش خطر ابتلا به سردرد همراه است. راههای بسیاری برای افزایش سطح فعالیت وجود دارد، اما سادهترین راهحل این است که میزان قدمهای خود را در طول روز افزایش دهید. همچنین ورزشی سبک را هر روز انجام دهید.
انجام برخی حرکات کششی، یوگا و مدیتیشن، میتواند به جلوگیری از سردرد کمک کند. تمرین یوگا روشی عالی برای تسکین استرس، افزایش انعطافپذیری، کاهش درد و بهبود کلی کیفیت زندگی افراد است. حتی در صورت داشتن اسپاسم عضلانی نیز، با پزشک خود مشورت کنید و مطمئن باشید که انجام ورزشهای آرامشبخش میتواند بسیار کمککننده باشد.
در مطالعهای که روی ۶۰ فرد بزرگسال مبتلا به میگرن انجام شده بود، نشان داده شد که فرکانس و شدت درد در آن افرادی که ورزش یوگا انجام میدهند، در مقایسه با افراد دیگر که تنها مراقبتهای عادی را انجام میدهند، بسیار کمتر و قابل کنترلتر است.
ماساژ
انجام چند دقیقه ماساژ سر و گردن، میتواند تا حد زیادی به کاهش سردردهای تنشی کمک کند. اکثر سردردهای تنشی ناشی از استرس است که با ماساژ دادن و آرامشیافتن تا حد زیادی کاهش مییابد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.