سلول‌های بنیادی
در کلینیک درد راد از سلول‌های بنیادی برای درمان آرتروز مفاصل و دیسک‌های بیرون‌زده استفاده می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که اگر این روش به درستی انتخاب شود، می‌توان از انجام جراحی‌های غیرضروری جلوگیری کرد. ما در این مقاله قصد داریم در خصوص این نوع درمان و نحوه عملکرد آن توضیحات بیشتری در اختیار شما قرار دهیم.
آشنایی با سلول بنیادی
بدن انسان به‌طور طبیعی دائما سلول‌های بنیادی را در مغز استخوان تولید می‌کند که در شرایط خاص و بر اساس سیگنال‌هایی که بدن می‌دهد، به قسمت‌های مختلف بدن هدایت می‌شوند.
بدن انواع مختلفی از سلول‌های بنیادی را در مغز استخوان تولید می‌کند، این سلول در واقع نابالغ یا توسعه نیافته است که ممکن است در شرایط خاص به سلول پوستی، عضلانی، عصبی و… تبدیل شود. زمانی که از این سلول برای ترمیم بافت آسیب‌دیده استفاده شود، به‌عنوان درمان ترمیمی نام‌گذاری می‌شود.
علت خاص بودن سلول‌های بنیادی
این سلول در کل بدن وجود دارد، دلایلی که آن را در بدن بسیار خاص کرده، به شرح زیر است:
- در بدن تکثیر و تقسیم می‌شوند.
- این سلول می‌تواند به انواع مختلفی از سلول‌ها در صورت نیاز بدن تبدیل شود، ممکن است به سلول‌های استخوانی یا غضروفی تغییر یابند و بافت آسیب‌دیده را ترمیم کند.
پزشکانی که از این سلول برای درمان‌های مختلفی از جمله مشکلات آرتروز یا دیسک بیرون‌زده استفاده می‌کنند، بر این باورند که اگر سلول بنیادی در یک قسمت خاص قرار بگیرد، می‌تواند مشکل ایجاد شده را برطرف کند. به‌عنوان مثال اگر سلول بنیادی در نزدیک غضروف آسیب‌دیده قرار بگیرد، می‌تواند غضروف را ترمیم کند.
از سلول بنیادی چگونه برای درمان آرتروز استفاده می‌شود؟
سلول‌های بنیادی را می‌توان هم در حین عمل جراحی و هم به‌صورت تزریقی در قسمت آسیب‌دیده وارد کرد، اما در اغلب مواقع ترجیح پزشکان این است که این روش درمان به‌جای عمل جراحی انجام گیرد.
هنگام تزریق این سلول، پزشکان جهت اطمینان از اینکه تزریق در محل درستی انجام می‌شود، از تصویربرداری‌های خاص استفاده می‌کنند تا خطایی هنگام تزریق وجود نداشته باشد.
سلول‌های بنیادی از کدام قسمت بدن گرفته می‌شود؟
در اغلب مواقع برای درمان آرتروز زانو از سلول‌های بنیادی مزانشیمی استفاده می‌کنند. سلول‌های مزانشیمی معمولا از بافت چربی بیمار، خون یا مغز استخوان او گرفته می‌شود. نحوه برداشت سلول در هریک از قسمت‌های نام برده شده را برای شما توضیح خواهیم داد:
- اگر سلول بنیادی از طریق چربی برداشته شود، با استفاده از عمل جراحی یا لیپوساکشن این فرایند انجام خواهد شد.
- سلول‌های بنیادی خون با استفاده از نمونه خون بیمار استخراج می‌شود.
- سلول‌های بنیادی مغز استخوان از یک قسمت استخوان بیمار گرفته می‌شود، معمولا در این روش با استفاده از سوزن و سرنگ سلول بنیادی را از استخوان لگن خارج می‌کنند، در این نوع برداشت از بی‌حسی موضعی برای بیمار استفاده می‌شود.
چه کسانی می‌توانند از سلول‌های بنیادی برای درمان آرتروز استفاده کنند؟
نمی‌توان به‌طور دقیق مشخص کرد چه افرادی کاندیدای خوبی برای این نوع درمان هستند. اینکه چه کسی می‌تواند از این نوع درمان برای رفع آرتروز استفاده کند، بستگی به شرایط بیمار و تصمیم پزشک خواهد داشت.
بر اساس تحقیقاتی که در این خصوص انجام شده، نشان می‌دهد بیماران جوانی که دچار آسیب‌های غضروفی نه‌چندان شدید هستند، بیشترین تاثیر درمان را از تزریق سلول بنیادی شاهد خواهند بود.
به‌طور کلی پزشکان دراین‌باره می‌گویند افرادی که از وضعیت عمومی خوبی برخوردارند و آسیب بسیاری جدی ندیده‌اند، می‌توانند این روش را به‌عنوان یک درمان مناسب برای خود استفاده کنند.
توضیحاتی در خصوص ایمنی تزریق سلول‌های بنیادی
در اغلب مواقع تزریق سلول‌های بنیادی بی‌خطر است؛ چراکه این سلول از بدن خود بیمار گرفته می‌شود و بدن واکنش خطرناکی هنگام تزریق سلول نخواهد داشت. شایع‌ترین خطراتی که از این نوع درمان در بیماران مشاهده شده، تورم و درد موقتی است.
نحوه عملکرد سلول بنیادی
همانطور که گفته شد اگر این سلول به هدف‌های متفاوتی در قسمت‌های مختلف بدن تزریق شود، می‌تواند عملکرد متفاوتی نسبت به نیاز بدن داشته باشد. در خصوص درمان آرتروز نحوه درمان به شرح زیر است:
- به سلول‌های غضروفی تبدیل می‌شوند.
- التهابات ایجاد شده را برطرف می‌کند.
- پروتئین‌هایی مانند سیتوکین‌ها آزاد می‌شوند که منجر به کاهش روند تخریب غضروف و درد خواهد شد.
دلیل تاثیرات متفاوت سلول بنیادی در هر فرد چیست؟
گاهی ممکن است نتیجه درمان با استفاده از سلول بنیادی در هر فردی متفاوت باشد، برخی از عوامل در تفاوت آن نقش مهمی دارند که در ادامه برای شما ذکر خواهیم کرد:
- محلی که سلول بنیادی از آن ناحیه برداشته می‌شود.
- نحوه برداشت سلول بنیادی از قسمت مورد نظر چگونه است.
- نحوه تزریق سلول بنیادی به بیمار چگونه انجام می‌شود.
سلول‌های بنیادی و PRP
در برخی از مواقع پزشکان سول‌های بنیادی را با پلاسمای غنی از پلاکت ترکیب می‌کنند. ترکیب این دو می‌تواند تاثیرات بهتری برای بیمار داشته باشد؛ چراکه PRP، پلاکت فاکتورهای رشد و پروتئین را در بدن تنظیم می‌کنند و منجر به ترمیم بافت آسیب‌دیده خواهد شد.
PRP نیز همانند سلول‌های بنیادی می‌تواند به‌تنهایی برای بیمار تزریق شود. به‌طور کلی پزشکان بر این باورند ترکیب این دو تاثیرات درمانی حداکثری را برای بیمار به‌همراه خواهد داشت.
آیا ممکن است بدن بیمار تزریق سلول بنیادی را رد کند؟
از آنجایی که این سلول از بدن بیمار گرفته می‌شود، سیستم ایمنی آن را به‌عنوان سلولی بیگانه تشخیص نمی‌دهد. بارها و بارها این تزریق برای بیماران انجام شده و هرگز هیچ بیماری این تزریق را توسط سیستم ایمنی رد نکرده است.
تزریق سلول بنیادی برای درمان دیسک
همانطور که گفته شد این سلول برای درمان و ترمیم بسیاری از بافت‌های بدن کاربرد دارد. دیسک بیرون‌زده، یکی از آسیب‌هایی است که زندگی روزمره افراد را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. به‌دلیل پیشرفت‌هایی که در حوزه پزشکی به‌وجود آمده، امروزه پزشکان به‌دنبال درمان‌هایی برای جایگزین عمل جراحی هستند تا روشی با حداقل تهاجم را برای بیماران انجام دهند.
تزریق سلول بنیادی، یکی از درمان‌هایی است که برای درمان دیسک کمر و به‌جای عمل جراحی دیسک برای بیماران انجام می‌گیرد. این روش حدود 10 سال است که برای بیماران انجام می‌شود و تاثیرات خوبی را به‌جا گذاشته است.
سلول‌های بنیادی درمانی کم تهاجمی و سرپایی است که برای بیماران انجام می‌شود. پزشکان قسمت موردنظر را هدف قرار می‌دهند و با تزریق این سلول مشکلات ایجاد شده را برطرف می‌کنند.
نحوه درمان دیسک با استفاده از سلول بنیادی چگونه است؟
مراحل برداشت سلول بنیادی، همانند تزریق سلول بنیادی برای درمان آرتروز است. در اغلب مواقع سلول بنیادی را از لگن خارج می‌کنند که این فرایند تنها دقایقی طول می‌کشد. پس از آن بیمار را برای این تزریق آماده می‌کنند.
قسمت موردنظر توسط پزشک استریل شده و سپس سلول بنیادی تزریق می‌شود. پس از آن بافتی که آسیب‌دیده و ضعیف شده مجددا ترمیم و درمان خواهد شد.
